Headerfoto: Nationaal park de Biesbosch, © Stan Versluis via Unsplash
Klimaatverandering en de afname van biodiversiteit zetten wereldwijd de leefbaarheid van delta’s onder druk. Ook in Nederland heeft dit grote gevolgen. Een integrale aanpak, gericht op duurzaam en klimaatbestendig gebruik van onze land- en watersystemen is noodzakelijk. IUCN NL is één van de partners in het consortium NL2120, dat onderzoek doet naar hoe we met natuurlijke oplossingen (‘nature based solutions’) onze Nederlandse delta leefbaar en aantrekkelijk kunnen houden.
NL2120 is een unieke samenwerking van overheden, maatschappelijke organisaties, bedrijven en kennis- en onderwijsinstellingen om gezamenlijk te zoeken naar praktisch toepasbare natuurlijke oplossingen: ‘nature based solutions’. Voorbeelden hiervan zijn kustversterking met zand en slib, zoals bij de zandmotor, natuurlijke buffergebieden ter bescherming tegen overstromingen van rivieren en het gebruik van slimme groene oplossingen voor het opvangen van water en het koelen van steden.
IUCN NL: pleitbezorger nature based solutions
IUCN NL is al lang pleitbezorger van nature based solutions en maakt zich op verschillende niveaus hard voor deze aanpak, zowel in Nederland als op het zuidelijk halfrond. We zetten hierbij in op gezonde ecosystemen voor klimaatmitigatie en -adaptatie waarbij de rechten van oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen voorop staan. We merken dat nature based solutions steeds meer worden geaccepteerd en worden gezien als een katalysator voor het behalen van onder meer de SDG’s, het Klimaat- en Biodiversiteitsverdrag van de VN, en de Green Deal van de EU.
Nature based solutions zijn belangrijk, omdat hierbij de kracht van de natuur ingezet wordt als bondgenoot in het oplossen van diverse milieuproblemen, zoals bodemdaling, kusterosie, verzwakte landbouwgronden, droogte, overstromingen en dierplagen. Nature-based solutions gaan vaak hand-in-hand met het aanpakken van de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.
Wat is de definitie van nature based solutions?
De definitie van nature based solutions die wereldwijd het meest gebruikt wordt is die van IUCN. Deze werd als onderdeel van eerste editie van de IUCN Global Standard for Nature-based Solutions in 2020 aangenomen op de World Conservation Congress door de ruim 1400 IUCN-leden, waaronder overheden en maatschappelijke organisaties. In 2025 wordt de tweede editie van de Standard gepubliceerd.
Definitie nature based solutions:
nature based solutions zijn maatregelen om (semi-)natuurlijke ecosystemen te beschermen, duurzaam te beheren en te herstellen, zodat maatschappelijke problemen effectief worden opgelost ten bate van de mens en natuur.
Acht criteria voor nature based solutions
IUCN definieert acht criteria voor succesvolle nature based solutions.
- De oplossing pakt effectief maatschappelijke uitdagingen aan, zoals klimaatverandering, voedselzekerheid en biodiversiteitsverlies.
- Het ontwerp van de oplossing moet aansluiten op de omvang van de maatschappelijke uitdaging, waarbij geografische, economische, ecologische en maatschappelijke aspecten worden meegenomen.
- De oplossing heeft een positief effect op de integriteit van biodiversiteit en ecosystemen.
- De oplossing is economisch rendabel.
- De oplossing is gebaseerd op inclusieve, transparante bestuurs- en besluitvormingsprocessen die de verschillende betrokkenen in hun kracht zetten.
- De oplossing zorgt ervoor dat er een eerlijke balans is tussen het behalen van de belangrijkste doelen en het blijven leveren van voordelen.
- De oplossing wordt adaptief beheerd op basis van regelmatige monitoring en evaluatie.
- De oplossing is duurzaam op de lange termijn en geïntegreerd binnen een passende juridische context.
Voorbeelden van typen nature based solutions in Nederland
Wageningen University & Research publiceerde in februari 2024 tien categorieën voor nature based solutions in de Nederlandse situatie. De volgende tien categorieën worden onderscheiden:
- Dynamisch natuurbeheer
- Natuurlijke kustverdediging
- Biobased bouwen
- Herstellen van beken en rivieren
- Natuurvriendelijke voedselproductie
- Vernatten
- Herstellen van riviermondingen
- Natuurlijke waterzuivering
- Groen-blauwe dooradering
- Zoetwaterberging
De rol van IUCN NL in NL2120
Om nature based solutions gemeengoed te maken is een impuls nodig. De integrale aanpak van NL2120 verrijkt en verdiept kennis en past algemene kennis toe in lokale context, door kennisontwikkeling en praktijkervaring te combineren. Met de ontwikkelde kennis en ervaring draagt het programma bij aan beleidskeuzes voor een toekomstbestendige ruimtelijke inrichting van Nederland. De kennis en ervaring van IUCN NL op het gebied van nature based solutions draagt hieraan bij, met name door het bijdragen aan institutionele kennis, kennisintegratie, valorisatie en kennisontsluiting.
Meer informatie
