Headerfoto door Jeremy Lindsell, A Rocha International
Het tropisch bos in centraal- en noord-Ghana is flink aangetast door illegale houtkap voor houtskool. De vraag naar houtskool is vooral in de steden enorm toegenomen. Daardoor is een complexe en ongecontroleerde handel in hout ontstaan.
Ontbossing voorkomen
Het project Fuelwood Ghana beoogt verdere landschapsdegradatie te voorkomen én zet in op herstel van het landschap door het aanplanten van bomen en door het stimuleren van natuurlijk herstel.
We doen dat in de savanne in het Mole landschap in het noorden van Ghana en in en rond het Bosomoa bosreservaat in centraal Ghana. Dit gebied ligt in de overgangszone waar het droge savannebos overgaat in tropisch regenwoud.
Houtskoolplantages verlichten druk op het bos
Om verdere ontbossing te voorkomen, richt GIZ samen met de lokale bevolking commerciële houtskoolplantages op. Die plantages leveren een duurzame bron van inkomsten én helpen de druk op het bos te verlichten.
Grote stukken bos hebben helaas al veel van hun ecologische waarde verloren. Daarom werken we samen met natuurbeschermingsorganisaties A Rocha Ghana, Tropenbos Ghana en IUCN Ghana aan herstel van het bos en de natuurlijke vegetatie. Dat doen we op verschillende manieren:
Van 2019 tot 2022 herstellen we een gebied van 700 hectare.
Nieuwe bomen bieden vrouwen inkomsten
Zo zetten we volop in op het actief aanplanten van nieuwe bomen. Die worden speciaal gekweekt, niet alleen voor natuurlijk bosherstel, maar ook om inkomsten te genereren voor gemeenschappen. Neem bijvoorbeeld de boterboom (Vitellaria Paradox), die van nature voorkomt op de savanne. De noten van deze boom bevatten ‘shea’ (karité) olie, dat lokaal en internationaal in trek is als verzorgingsproduct. Deze bomen vormen een belangrijke bron van inkomsten voor zo’n 40.000 vrouwen in het Mole landschap.
Gericht aanplanten voor vruchtbare grond en vruchten
Daarnaast plaatsen we gericht specifieke boomsoorten terug. Voor gedegradeerde landbouwgronden kiezen we voor bomen die de bodem vruchtbaar maken en die van waarde zijn voor gemeenschappen. Zoals bijvoorbeeld de peperwortelboom (Moringa oleifera), die ook wel wonderboom genoemd wordt, omdat de bladeren en vruchten vele toepassingen hebben. Maar ook andere vruchtdragende bomen, zoals de mango (Mangifera indica) of tamarinde (Tamarindus indica). Uit het pulp van de vruchten wordt tamarindesiroop gemaakt. Uit die siroop wordt frisdrank bereidt, ook voor commercieel gebruik.
Boeren besteden aandacht aan natuurlijk herstel
Ook maken we boeren bewust van de bomen die spontaan opkomen op hun land. Deze bomen dragen bij aan de waterregulatie en een vruchtbare bodem. Daarom kappen de boeren deze niet, maar geven ze deze zaailingen juist extra aandacht. Ze beschermen ze tegen bedreigingen zoals grazend vee of branden. Zo zorgen ze ervoor dat deze spontane stekjes kunnen volgroeien.
Biodiversiteit en duurzame inkomstenbronnen
Landschapsherstel zorgt niet alleen voor herstel van de biodiversiteit, maar ook voor duurzame inkomstenbronnen voor gemeenschappen. Dat draagt bij aan meer draagvlak voor duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen.
Technologie helpt biodiversiteit beschermen
Wij maken steeds meer gebruik van technologie om biodiversiteit en natuurbeschermers zo goed mogelijk te beschermen. Voorbeelden van digitale middelen die ingezet worden zijn satellietbeelden, drones, ruimtelijke data-analyses, mobiele apps, cameravallen en geluiddetectie-systemen. Zo worden dronebeelden in Ghana gebruikt om te kijken of opgekomen vegetatie naar behoren groeit, en of die gespaard blijft van bedreigingen zoals vuur, droogte en grazend vee. Als er iets gebeurt, kan er snel worden ingegrepen waardoor de schade beperkt blijft. Lees meer over dit onderwerp in de factsheet Digitale middelen helpen om betere beslissingen te nemen.