Ontmoet de natuurbeschermer: Daryl Bosu beschermt de natuur in Ghana

De natuur in Ghana, West-Afrika, staat onder enorme druk. De vraag naar natuurlijke hulpbronnen stijgt en door recent overheidsbeleid zijn zelfs beschermde gebieden niet langer veilig voor mijnbouwpraktijken: in 2022 ging in Ghana zelfs het meeste primaire bos verloren van alle tropische landen. Daryl Bosu werkt er hard aan om deze gebieden te beschermen en de natuur die Ghana nog heeft te redden. Als onderdeel van natuurorganisatie A Rocha Ghana werkt Daryl al bijna 20 jaar samen met lokale gemeenschappen om hen te ondersteunen bij het opkomen voor hun rechten en om het belang van natuurbehoud te promoten.

Headerfoto: Daryl Bosu © A Rocha Ghana

Daryl begon oorspronkelijk in het beheer van natuurlijke hulpbronnen. Pas in zijn derde jaar aan de universiteit begon hij zich te richten op wildlife management. Hij maakte deze keuze niet uit specifieke interesse voor dit vakgebied; volgens Daryl was dit de meest uitdagende studierichting die hij kon kiezen en hij wilde zichzelf uitdagen. Maar gaandeweg groeide zijn passie voor natuurbescherming, waardoor hij zich in 2005 bij A Rocha Ghana aansloot.

Betrekken van lokale gemeenschappen

Tijdens zijn werk in de natuurbescherming begon Daryl zich te realiseren dat natuurbescherming alleen succesvol kan zijn als natuurbeschermers samenwerken met gemeenschappen. Interesse wekken en gemeenschappen erbij betrekken kan moeilijk zijn, omdat het niet altijd duidelijk is hoe natuurbehoud hand in hand kan gaan met lokale bestaansmiddelen. ‘Totdat we deze bestaansmiddelen op waarde kunnen schatten, zal natuurbehoud nooit de aandacht krijgen die het verdient,’ zegt Daryl. ‘Hoe maken we natuurbescherming relevant voor de gewone burger? Hoe balanceren we de verschillende belangen vanuit de maatschappij, vanuit de politiek en vanuit een economisch perspectief? De ecologie is natuurlijk relevant, maar het moet ook relevant zijn voor ons leven. De focus kan niet alleen op de soorten liggen.’

Uitdagingen in natuurbescherming in Ghana

Als inwoner van Ghana heeft Daryl het verlies van de natuur met eigen ogen gezien. ‘Toen ik kind was zag ik apen in de bomen en verschillende dieren die de weg overstaken, zelfs als ik gewoon even wat water ging halen. Maar nu is dat een zeldzame gebeurtenis geworden. Zelfs insecten zijn zeldzamer geworden. Je moet de stad uitrijden voordat je insecten tegen je voorruit ziet vliegen. En dat is niet slechts mijn observatie; deze afname wordt ook geobserveerd in wetenschappelijk onderzoek.’

De druk om grondstoffen te winnen neemt toe, waardoor zelfs beschermde gebieden in Ghana steeds meer onder druk komen te staan. En hoewel er veel wetten zijn die mijnbouw in beschermde gebieden verbieden, geeft de overheid vaak toe aan de vraag naar grondstoffen. Dit is rampzalig voor de vele unieke diersoorten die Ghana rijk is, bijvoorbeeld in het Atewa-bos. Dit bos, dat ten noordoosten van de hoofdstad Accra ligt, herbergt veel inheemse en vaak bedreigde soorten en wordt beschouwd als een belangrijk biodiversiteitsgebied dat niet alleen van nationaal, maar ook van wereldwijd belang is. Bovendien voorziet het bos meer dan vijf miljoen inwoners van water, vooral in de hoofdstad Accra, en is het van vitaal belang voor de landbouw in de regio.

Bewustzijn creeëren

Hoewel mijnbouw een directe impact heeft op lokale gemeenschappen, laten politici het vaak na om de getroffenen erbij te betrekken, te raadplegen en in te schakelen. Daryl gelooft dat bewustwording een grote rol speelt bij het oplossen van dit probleem. ‘Zonder dat mensen het weten, wordt de natuur om hen heen gecommodificeerd. Het lot van de natuur wordt in de handen van bedrijven gelegd. We verliezen langzaam onze natuur zonder dat we het doorhebben. Daarom is bewustwording zo belangrijk om het immense verlies van natuur in Ghana een halt toe te roepen.’

Hoewel er veel wetten zijn die mijnbouw in redelijke banen zouden moeten leiden, houden mensen en bedrijven zich er vaak niet aan. En omdat burgers deze wetten niet kennen, kunnen ze degenen die deze overtreden niet ter verantwoording roepen. Een extra uitdaging zijn bepaalde procedures van de overheid die het voor burgers lastiger maken om de overheid op diens acties aan te spreken. Vorig jaar nog keurde de regering stilletjes een wetsvoorstel goed dat eerder ingevoerde beperkingen rond mijnbouw opheft. Het duurde 5 maanden voordat het algemene publiek hiervan op de hoogte was, wat een tegenreactie aanzienlijk heeft vertraagd. Zonder de inzet van organisaties als A Rocha Ghana zouden lokale gemeenschappen niet op de hoogte zijn gebracht van wat hun overheid had besloten.

‘We zijn zo gewend geraakt aan lineaire consumptie. Maar er zijn alternatieven: we moeten groene ontwikkeling en een circulaire economie bevorderen die echte prijzen hanteert en waar recycling de norm is.’

Daryl Bosu, A Rocha Ghana

Alternatieve leefwijzen

Om schadelijke activiteiten zoals mijnbouw te beperken en de natuur in Ghana te behouden, moeten mensen weten dat er alternatieven zijn voor hun huidige manier van leven. ‘We zijn zo gewend geraakt aan lineaire consumptie. Maar er zijn alternatieven: we moeten groene ontwikkeling en een circulaire economie bevorderen die échte prijzen hanteert en waar recycling de norm is. Het is een complex probleem, want hier in Ghana hebben veel mensen moeite om in hun dagelijkse behoeften te voorzien, dus is het moeilijker om aandacht te besteden aan andere zaken. Maar als we deze grotere problemen niet oplossen, wordt het een vicieuze cirkel.’ Door bewustwording te creëren en door samen te werken met gemeenschappen, overheidsinstanties en particuliere organisaties, helpt A Rocha Ghana gemeenschappen om oplossingen te vinden die de vernietiging van de natuur aanpakken en capaciteit opbouwen om zich aan te passen aan veranderende leefomstandigheden en de gevolgen van klimaatverandering.

Samenwerking met IUCN NL

IUCN NL is al 18 jaar partner van A Rocha Ghana (sinds 2005). ‘Onze samenwerking heeft A Rocha Ghana de flexibiliteit en ruimte gegeven om in te zoomen op de lokale context en heeft ons de mogelijkheid gegeven om langetermijnstrategieën te ontwikkelen,’ zegt Daryl. ‘Ook heeft het ons veel invloed gegeven in het landschap van natuurbescherming binnen Ghana. Vergeleken met andere organisaties is onze aanpak vrij allesomvattend in zijn landschapsbenadering, en inspireert zelfs andere organisaties. Soms komen NGO’s zelfs naar ons toe om van onze aanpak te leren, ook al zijn we niet zo groot als organisatie.’

Projecten

IUCN NL en A Rocha Ghana werken momenteel samen aan de projecten Forests for a Just Future, MoMo4Climate, Strengthen the Roots en Bottom Line!

Bottom Line! werkt aan een rechtvaardige energietransitie met zo min mogelijk impact op natuur en mens. Dit betekent onder andere strengere wet- en regelgeving voor mijnbouw en het transparanter maken van de waardeketen. In Ghana ligt de focus specifiek op het eerder genoemde Atewa bos, een gebied met een hoge en unieke biodiversiteit. Dit gebied wordt bedreigd door de winning van bauxiet, een mineraal dat wordt gebruikt om aluminium te maken.

Forests for a Just Future heeft als doel om bosbeheer duurzamer en inclusiever te maken, op een manier die klimaatmitigatie, mensenrechten en het behoud van het levensonderhoud van lokale gemeenschappen bevordert. In dit project richt A Rocha Ghana zich op de Atewa bos- en Juaboso-Bia Sefwi-Wiawso boslandschappen. A Rocha Ghana wil een sociale beweging opbouwen die bossen en biodiversiteit beschermt en gemeenschappen ondersteunt om zo hun rechten omtrent natuur te beschermen.

Via MoMo4C werkt A Rocha Ghana samen met gemeenschappen, overheidsinstanties en organisaties uit de private sector aan het creëren van een inclusieve omgeving voor groen ondernemerschap en het aantrekken van financiering voor klimaat- en natuurprojecten.

Strengthen the Roots werkt aan het versterken van kleine organisaties die opkomen voor de natuur in en rond hun gemeenschappen, zodat ze lokale steun en maatschappelijk draagvlak kunnen genereren voor hun werk. Op deze manier werkt Strengthen the Roots aan natuurbescherming die niet top-down wordt uitgevoerd, maar gedreven wordt door de collectieve kracht van gemeenschapsorganisaties. Samen met IUCN NL leert A Rocha Ghana natuurbeschermers hoe ze lokaal fondsen kunnen werven en hoe ze voor hun rechten kunnen opkomen.