Het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework: wat gaat er gebeuren tijdens COP16?

In 2022 werd het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework overeengekomen om het wereldwijde biodiversiteitsverlies te stoppen. Dit jaar, van 21 oktober tot 1 november, vindt de 16^e Conference of the Parties van het VN Biodiversiteitsverdrag (CBD COP16) plaats in Cali, Colombia. Tijdens deze Conference of the Parties (COP) wordt er gekeken naar de voortgang van landen bij de implementatie van het Global Biodiversity Framework en wat er nodig is om de doelen voor 2030 te halen. In deze blog duiken we dieper in het belang van het Global Biodiversity Framework inhoudt, wat we kunnen verwachten van de komende conferentie en hoe individuele landen kunnen bijdragen aan de doelen.

Headerfoto: Valle de Cocora, Colombia © Nicolas Pratlong via Unsplash

Wat is de biodiversiteitscrisis?

Wereldwijd wordt naar schatting van het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten (IPBES) één miljoen soorten met uitsterven bedreigd ^[1]IPBES (2019). Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services. https://www.ipbes.net/global-assessment. Ook is bijna de helft van de 2810 door IUCN onderzochte ecosystemen bedreigd ^[2]IUCN (2023). Red List of Ecosystems https://iucnrle.org  en is 20-40% van het wereldwijde landoppervlak aangetast ^[3]UNCCD (2022). Global Land Outlook 2. https://www.unccd.int/resources/global-land-outlook/glo2 . Bovendien is het oppervlakte wetlands sinds 1970 met 35% afgenomen en gaat het niet goed met veel oceaangebieden. Deze verliezen beïnvloeden niet alleen de intrinsieke waarde van de natuur, maar ook de voordelen die de natuur biedt aan mensen, zoals gezondheid en stabiliteit van planetaire processen^[4]UN (2021). World Ocean Assessment II https://www.un.org/regularprocess/woa2launch. De belangrijkste mondiale oorzaken van de biodiversiteitcrisis zijn veranderingen in landgebruik en het niet-duurzame gebruik van soorten en ecosystemen.

Wat is het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework?

Om het wereldwijde biodiversiteitsverlies te stoppen werd in 2022 op de 15^e Conference of Parties van het VN Biodiversiteitsverdrag het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework (KM-GBF) gesloten. Het KM-GBF bevat 23 doelen voor urgente actie die samen alle belangrijke stappen omvatten met als streven het stoppen van het wereldwijde biodiversiteitsverlies en herstel van biodiversiteit in 2030 met als einddoel leven in harmonie met natuur in 2050. Naast het stoppen van biodiversiteitsverlies zelf richt het akkoord zich ook op het veiligstellen van de diensten van de natuur voor de mens, het eerlijk verdelen van de vruchten van het gebruik van biodiversiteit, en de financiering die nodig is om de doelen te halen. De acties om de doelen te halen moeten voor 2030 zijn afgerond.

De doelen in het KM-GBF zijn gebaseerd op de wetenschappelijke bevindingen en aanbevelingen van het IPBES.

• Lees meer over het Global Biodiversity Framework

Hoe zorgen we ervoor dat de doelen worden gehaald?

In hoeverre de doelen gehaald zullen worden zal afhangen van de ambities en snelheid waarmee de afspraken in het KM-GBF worden omgezet in nationale wetten, regels, en ander beleid die zorgen voor concrete actie en verandering. Hiervoor moeten nationale strategieën en actieplannen worden opgesteld, de zogenaamde National Biodiversity Strategies and Action Plans (NBSAPs). Dit zijn nationale beleidsdocumenten die landen opstellen om hun verplichtingen onder het KM-GBF na te komen. Deze plannen bevatten strategieën en acties die specifiek zijn afgestemd op de nationale context en prioriteiten voor biodiversiteitsbehoud.

‘Het Global Biodiversity Framework blijft slechts een papieren belofte als we niet overgaan tot actie. Zonder een National Biodiversity Strategy and Action Plan dat de 23 doelstellingen volledig omarmt, voldoende middelen om deze te ondersteunen, en een robuust monitoringssysteem om voortgang te meten en bij te sturen, kan Nederland de noodzakelijke veranderingen voor biodiversiteitsherstel niet verwezenlijken.’

_{Coenraad Krijger, directeur IUCN NL}

Alle landen moeten voor de start van COP16 hun nationale actieplannen opgesteld of aangepast hebben aan de hand van de doelen uit het KM-GBF. De actieplannen worden tijdens deze COP namelijk geëvalueerd en afgestemd om effectieve bijdrage tot het behalen van de wereldwijde biodiversiteitsdoelen te waarborgen. Nederland heeft zich als verdragspartij van het CBD ook gecommitteerd om een actieplan in te dienen. Dit plan beslaat het gehele Koninkrijk der Nederlanden, dat wil zeggen het Europees en het Caribisch deel.

• Ontdek de staat van de Nederlandse natuur op het Nationaal Dashboard Biodiversiteit

Wat kunnen we verder verwachten op CBD COP16?

Colombia, als voorzitter van de COP, heeft ‘peace with nature’ als overkoepelend thema gekozen. Dit thema roept op tot verbetering van de relatie tussen mens en natuur en het zoeken naar manieren om het huidige model van extractie, overexploitatie en vervuiling van de natuur te veranderen. Colombia streeft naar het opzetten van een peace with nature-coalitie tijdens COP16.

Het belangrijkste doel van de COP16 is om de implementatie van de doelen in het KM-GBF te bevorderen. Drie vraagstukken zullen naar verwachting centraal staan tijdens de formele onderhandelingen, namelijk hoe het Global Biodiversity Framework Fund moet functioneren, en wat de modaliteiten zijn van een multilateraal mechanisme voor het eerlijk delen van baten voortvloeiend uit het gebruik van Digitale Sequentie Informatie van genetische bronnen. Ook zullen er onderhandelingen plaatsvinden over de afspraken rondom de mondiale evaluatie van de implementatie van KM-GBF.

Daarnaast zal het monitoringsraamwerk, dat op COP15 is overeengekomen, verder worden uitgewerkt om de voortgang van de implementatie beter te kunnen volgen. Een versterkt systeem voor monitoring en rapportage is cruciaal om ervoor te zorgen dat de biodiversiteitsdoelen worden behaald.

Lage- en middeninkomenslanden verwachten tijdens deze COP veel steun van hoge inkomenslanden voor de implementatie van het KM-GBF. Noord-Zuid en driehoeksamenwerkingen, die zich concentreren op de overdracht van kennis, technologie en financiering, spelen hierbij een cruciale rol.

Wie zijn er aanwezig bij COP16 in Cali?

Overheidsdelegaties van de 196 landen die het KM-GBF hebben ondertekend zullen aanwezig zijn bij de COP. Er wordt een apart segment georganiseerd voor ministers, staatshoofden en regeringsleiders. Nederland heeft als lidstaat van de Europese Unie het KM-GBF medeondertekend en zal dan ook aanwezig zijn bij de COP in Cali.

COP16 moet de ‘People’s COP’ worden omdat Colombia als organisator specifiek aandacht besteedt aan oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen. Er is ruime aandacht voor deelname vanuit het maatschappelijk middenveld, waaronder bedrijven, financiële instellingen, NGOs, kennisinstellingen, jongeren en vrouwengroepen.

Lees meer

• Blog: Financiering voor biodiversiteit tijdens COP16
• IUCN’s position paper over CBD COP16