Hoe organiseer je mijnbouw op een verantwoorde manier?

Madagaskar staat bekend om haar unieke biodiversiteit en is rijk aan mineralen. Door de wereldwijd stijgende vraag naar grondstoffen, staat het eiland waarschijnlijk aan de vooravond van grootschalige mijnbouwontwikkeling. Maar hoe pak je mijnbouw verantwoord aan? Vertegenwoordigers uit Madagaskar bezochten de Filipijnen om beter inzicht te krijgen in wat er nodig is om mijnbouw op een verantwoorde en transparante manier te organiseren.

Headerfoto: Kust Madagascar met vissersboten © Rob Glastra

In de Filippijnen nam de afgelopen vijftien jaar de mijnbouw explosief toe. Er kwamen tientallen grote mijnen bij, vaak zonder inspraak van inwoners en met aanzienlijke vervuiling van rivieren en kustwateren.

Ook Madagaskar, een eiland dat bekend staat om haar unieke biodiversiteit, is tegenwoordig een aantrekkelijke bestemming voor mijnbouwbedrijven. Sinds 2015 zijn in het land al bijna 200 exploitatievergunningen voor mijnbouw afgegeven en zijn er nog circa 1.700 in aanvraag. Vaak gaat het om grond die in beschermd natuurgebied ligt, of aan de randen daarvan.  

“Zonder goed bestuurlijk kader brengt de komst van een mijn veel risico’s mee voor mens en natuur,” vertelt Mark van der Wal, Senior Expert Extractives bij IUCN NL. “Onze partners in de Filipijnen hebben dat aan den lijve ondervonden: de biodiversiteit neemt af, water raakt ernstig vervuild en lokale gemeenschappen worden van hun land verjaagd.”

Lessen uit de Filipijnen

Om de schadelijke effecten van mijnbouw in Madagaskar zoveel mogelijk te beperken, is het zaak om de ontwikkelingen zo verantwoord mogelijk aan te pakken. IUCN NL organiseerde daarom het bezoek van een delegatie uit Madagaskar, bestaande uit vertegenwoordigers van de overheid, het bedrijfsleven en vier partnerorganisaties van IUCN NL, aan de Filipijnen om te leren van de explosieve groei in de mijnbouwsector aldaar. Samen met Gina Lopez, oud-minister van Milieu in de Filipijnen, en drie Filipijnse partnerorganisaties van IUCN NL ging de groep in op de vraag: Hoe kun je mijnbouw zo organiseren dat het de samenleving maximaal voordeel oplevert en de maatschappelijke risico’s –ook op de lange termijn- tot een minimum beperkt blijven?

“Het is belangrijk dat Madagaskar een goed bestuurlijk kader stelt om maatschappelijke risico’s, zoals vervuiling van oppervlaktewater en gezondheidsproblemen, zo laag mogelijk te houden,” stelt Van der Wal. “Het betrekken van gemeenschappen en zorgen voor scherpe wet- en regelgeving is daarbij cruciaal.”

NRC reisde mee naar de Filipijnen en schreef een artikel over de uitwisseling.

• Lees het artikel

• Lees meer verhalen uit Shared Resources Joint Solutions