Herstel van sardines in Taalmeer

Illegale viskwekers zorgden voor watervervuiling en forse vissterfte in het Filippijnse Taalmeer. Met steun van IUCN NL werkte de lokale natuurorganisatie Tanggol Kalikasan aan betere naleving van de wet. Het resultaat: de vissen keren terug en lokale vissers zien hun inkomsten veiliggesteld.

Headerfoto: Fisherman on lake by Zinko Hein on Unsplash

Probleem

Het Taalmeer op het Filippijnse hoofdeiland Luzon is een van de diepste en grootste meren van het land. In het midden van het 172 meter diepe meer ligt de Taalvulkaan. In het meer leven tal van unieke dieren zoals de tawilis, de enige zoetwatersardine ter wereld, en een bijzondere zoetwaterzeeslang. Het hele gebied is sinds 1996 officieel beschermd.

Zo’n 4.000 mensen rond het meer zijn voor hun inkomen afhankelijk van de visvangst. Sinds het einde van de jaren 90 kregen zij steeds meer last van de komst van illegale kwekers van tilapia, een uitheemse vis. Om op grote schaal vis te kunnen kweken legden deze kwekers kooien aan waarin honderden vissen bij elkaar gehouden worden. Dit zorgde voor grote problemen. Doordat te veel vissen op een te kleine oppervlakte moesten leven ontstond een tekort aan zuurstof. Bovendien raakte het water ernstig vervuild door de grote hoeveelheid vismest en antibiotica. Ook aan het meer gelegen varkensfokkerijen loosden hun mest in het water. Het gevolg: massale vissterfte. De Pansipitrivier, de enige zijrivier van het meer, was zelfs zo volgebouwd met viskooien dat de wilde, inheemse vissoorten de rivier niet meer konden gebruiken als migratieroute. Dat was funest voor hun voortplanting. Als gevolg van deze problemen liep de tawilisvangst van lokale vissers met zo’n 80% terug.

Aanpak

Sinds 2003 steunt IUCN NL de lokale natuurorganisatie Tanggol Kalikasan bij het oplossen van deze problematiek. Allereerst bracht Tanggol Kalikasan de lokale vissers bij elkaar en besprak met hen wat nodig was om de situatie te verbeteren. Met deze ideeën, en een pleidooi om illegale viskwekers tegen te gaan, klopten zij aan bij het bestuur van het gebied. Gezamenlijk ontwikkelden zij maatregelen voor controles en een goed beheer van het meer en de vispopulatie. Een speciale taakgroep bracht deze maatregelen tot uitvoering. Zo werden de schadelijke viskooien verwijderd, boetes uitgedeeld aan overtreders en werd toegezien op goede naleving van de regels.

Resultaat

Inmiddels werpt de verbeterde handhaving zijn vruchten af. Dankzij het verwijderen van de kooien uit de Pansipitrivier is de weg weer vrij voor de vissen om te migreren en zich voort te planten. Al snel keerden de tawilis in groten getale terug naar het meer. Hiermee is ook het inkomen van de lokale bevolking veiliggesteld. Die bestaat namelijk voor zo’n 35 procent uit tawilisvangst. De waterkwaliteit is bovendien substantieel verbeterd. Hierdoor kunnen lokale bewoners ook meer gaan profiteren van toerisme.

De succesvolle aanpak van Tanggol Kalikasan is niet onopgemerkt gebleven. De lokale overheden hebben de noodzaak van goed beheer erkend en hebben hun beleid hierop aangepast. Jaarlijks stellen zij nu voldoende geld beschikbaar om wet- en regelgeving te handhaven en zo de kwaliteit van het meer te bewaken. Andere Filippijnse provincies die met soortgelijke problemen kampen bezoeken het Taalmeer om te leren van de ervaringen van Tanggol Kalikasan.