Het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework: financiering voor biodiversiteit tijdens COP16

In 2022 werd op de 15e Conference of the Parties van het VN Biodiversiteitsverdrag (CBD COP15) het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework overeengekomen om het wereldwijde biodiversiteitsverlies te stoppen. Twee jaar na dato vindt, van 21 oktober tot 1 november, COP16 plaats. Deze COP in Cali, Colombia is een belangrijke gelegenheid om te evalueren waar we als landen staan met de uitvoering van onze biodiversiteitsdoelen. Ook staat de financiering voor biodiversiteit hoog op de agenda: hoe zorgen we ervoor dat er voldoende middelen zijn om de biodiversiteitsdoelen te halen? En welke rol kan Nederland hierin spelen? Je leest het in deze blog.

Headerfoto: Groep nachtapen in boom, El Silencio Biodiversa Colombia © Photo Santiago Rosado – FBC

Wereldwijd neemt de biodiversiteit steeds sneller af^[1]IPBES (2019): Global assessment report on biodiversity and ecosystem services of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. E. S. Brondizio, J. Settele, S. … Continue reading. Om het tij te keren moeten activiteiten om natuur te beschermen worden opgeschaald . Hiertoe is twee jaar geleden het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework (KM-GBF) overeengekomen. Om de doelen uit dit akkoord te behalen is een verhoging van investeringen in natuurbescherming door overheden en de private sector noodzakelijk. Het wereldwijde financieringstekort voor biodiversiteit is naar schatting ruim $700 miljard, maar dit bedrag is waarschijnlijk een grove onderschatting en bovendien verouderd. De opgave is dus groot. 

Wat is er afgesproken over financiering in het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework?

Er moeten voldoende financiële middelen beschikbaar komen voor de implementatie van de actiedoelen van het KM-GBF voor 2030. Het doel (actiedoel 19) in het KM-GBF is dat tegen 2030 alle landen gezamenlijk jaarlijks minstens $200 miljard mobiliseren voor herstel en bescherming van biodiversiteit. Dit kan zowel uit  binnenlandse als internationale, publieke, filantropische en private middelen komen.

Stappen om dit doel te halen zijn het verhogen van internationale financiële steun van hoge inkomenslanden aan lage-en middeninkomenslanden tot $30 miljard per jaar in 2030, het stimuleren van binnenlandse financiering voor biodiversiteit door nationale plannen, en het aantrekken van private investeringen via publieke impactfondsen. Het is belangrijk dat projecten rond behoud en herstel van biodiversiteit aantrekkelijk worden voor financiële instellingen en het bedrijfsleven. Door deze projecten rendabel te maken, kunnen deze opgeschaald worden en een grotere bijdrage leveren aan de biodiversiteit.

Innovatieve financieringsmethoden zoals groene obligaties, blended finance en betalingen voor ecosysteemdiensten moeten worden gestimuleerd, terwijl de financiering van biodiversiteit en klimaat geheel geïntegreerd moet worden. Daarnaast wordt de bijdrage aan biodiversiteit van oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen versterkt, bijvoorbeeld door natuurbeheer door gemeenschappen te stimuleren.

Wat staat er op de agenda tijdens COP16 over financiering voor biodiversiteit?

Tijdens COP16 staat de financiering voor biodiversiteit hoog op de agenda. Hoewel het doel voor financiering voor biodiversiteit in het KM-GBF is vastgesteld in 2022 is er sindsdien weinig voortgang geboekt om voldoende financiering voor biodiversiteit te mobiliseren.

Wel is er in 2023 een fonds opgericht om de uitvoering van het KM-GBF te ondersteunen. Dit is het Global Biodiversity Framework Fund van de Global Environment Facility (GEF). Een belangrijk discussiepunt is of dit fonds onder de GEF moet blijven of dat er een apart fonds moet worden opgericht, wat een eis is van veel lage- en middeninkomenslanden omdat zij vaak moeite hebben om toegang te krijgen tot het geld dat via het GEF beschikbaar is voor biodiversiteit. Het opzetten van zo’n fonds zou echter veel tijd zou kosten en niet automatisch betekenen dat er meer geld beschikbaar komt.

Er is namelijk nog onvoldoende financiering voor alle biodiversiteitsdoelen tezamen, dus tijdens COP16 zal ook besproken worden hoe er extra middelen kunnen worden gemobiliseerd uit binnenlandse bronnen op alle overheidsniveaus, de private sector en via innovatieve financiële constructies.Ook staat nog ter discussie of klimaatfinanciering met positieve impact voor natuur mag worden meegerekend als financiering voor biodiversiteit.

‘Nationale biodiversiteitsfinancieringsplannen moeten ervoor zorgen dat er voldoende financiering is of komt voor de bescherming en het herstel van de natuur. Dit moet samen met lokale organisaties, lagere overheden en oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen worden vormgegeven en ingezet. Daarnaast moeten schadelijke private financiering en kwalijke overheidssubsidies worden afgebouwd of vergroend.’

_{Jan Willem den Besten – Senior Expert Conservation Finance, IUCN NL}

Hoe kan Nederland bijdragen aan dit doel?

Iedere verdragspartij van het Biodiversiteitsverdrag, en dus ook Nederland, moet een nationale strategie en actieplan opstellen om aan te geven hoe zij gaan bijdragen aan het behalen van de doelen van het KM-GBF. Om de doelen uit het nationale actieplan te halen en bekostigen moet Nederland ook een financieel plan ontwikkelen – het zogenaamde National Biodiversity Finance Plan (NBFP). Dit plan omschrijft hoe Nederland ervoor gaat zorgen dat er meer financiering wordt gemobiliseerd voor biodiversiteit. Landen kunnen hun NBFP opstellen volgens hun eigen behoeften, prioriteiten en omstandigheden.

Nederland kan meer geld voor natuur en biodiversiteit mobiliseren door overheidsgelden, filantropisch geld en private financiering slim te combineren zodat publiek geld kan worden opgeschaald. Dit kan bijvoorbeeld door onoverkomelijke financiële risico’s van ondernemingen op te vangen, als die het investeren in natuur in de weg staan.

Nederlandse stichtingen en private impactfondsen spelen een belangrijke rol in het verminderen van risico’s bij private investeringen in biodiversiteit, maar ook het investeren in stimulansen zoals een sterkere rechtsstaat in fragiele staten. Daarnaast is er veel natuur die nog geen business case heeft en die in de startfase met publiek of filantropisch geld, of een combinatie daarvan, gefinancierd kan worden, zowel in Nederland als internationaal.

Er liggen bovendien veel kansen voor investeringen in natuurbescherming in het Caribisch deel van Nederland, waar de natuur zeer rijk, maar ook sterk bedreigd is.

• Volg de vorderingen van Nederland op de financiering van biodiversiteit op het Nationaal Dashboard Biodiversiteit

Hoe zorgt IUCN NL voor meer financiering voor biodiversiteit?

IUCN NL werkt samen met partnerorganisaties in verschillende landen om projecten te ontwerpen die met inzet van publieke middelen, private financiering in natuur en klimaat aantrekken. Het programma Mobilising More for Climate werkt bijvoorbeeld met lokale gemeenschappen, vaak coöperatieven van vrouwen, om biologische producten te verbouwen die bijdragen aan bosherstel. Samen met afnemende bedrijven en financiers bouwen ze aan bedrijfsmodellen die aantrekkelijk zijn voor groene investeerders.

Deze gezamenlijke inspanning leidt tot zinvolle investeringen in natuurbescherming en natuurherstel, waarbij bruggen gebouwd worden tussen lokale natuurorganisaties, overheidsorganisaties en investeerders om de meest impactvolle biodiversiteitsprojecten uiteindelijk verder op te schalen.