Klimaatverandering bedreigt 11.000 soorten

Klimaatverandering heeft een steeds grotere impact op biodiversiteit overal ter wereld. Volgens de IUCN Rode Lijst worden meer dan 11.000 dier, plant- en schimmelsoorten bedreigd door klimaatverandering en extreem weer. Koralen en amfibieën behoren tot de soortengroepen die het meest worden geraakt.

Headerfoto: een koraalrif bij het Japanse eiland Iriomote. Ⓒ Hiroko Yoshii on Unsplash

Van alle soortengroepen zijn kikkers, salamanders en andere amfibieën de meest bedreigde dierengroep. De Rode Lijst laat ook zien dat koralen de soortengroep is die het snelst achteruit gaat door verbleking en ziektes, de stijging van watertemperaturen en verzuring van de oceanen.

Bedreiging soorten raakt ecoysteem

Dit is extra verontrustend omdat koraalriffen, die tot de meest soortenrijke ecosystemen op aarde behoren, het leefgebied zijn van veel vissen en andere marine soorten. Het verlies van koraal kan daardoor voor een domino-effect zorgen, met als gevolg een verandering van het ecologische voedselweb in de oceanen waardoor ook soorten die belangrijk zijn voor menselijke voedselvoorziening kunnen verdwijnen.

Stijgende temperaturen zorgen voor veranderingen in het gedrag van dieren, zoals vervroegde broedtijden, de migratie van soorten en fysiologische veranderingen. Een voorbeeld hiervan is dat op sommige neststranden van de groene zeeschildpad tegenwoordig 99% vrouwtjes uit de eieren komen. Ook zijn bij paddensoorten in Italië genetische aanpassingen veroorzaakt door klimaatverandering aangetoond. Al deze veranderingen hebben niet alleen grote gevolgen voor de soort zelf: ze raken het hele ecosysteem waar hij deel van uitmaakt.

Rijke biodiversiteit onmisbaar voor reduceren klimaatverandering

De biodiversiteitcrisis is nauw verbonden met de klimaatcrisis. Soorten lijden onder het veranderende klimaat. Tegelijkertijd zijn gezonde ecosystemen met een rijke biodiversiteit onmisbaar om klimaatverandering te reduceren en om ons te kunnen aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Om te voorkomen dat het verlies van soorten de klimaatcrisis juist verergert, is het essentieel om natuur wereldwijd beter te beschermen.

Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is het beschermen van natuur samen met natuur-inclusieve landbouw een goedkope en effectieve aanpak, maar hier wordt nog veel te weinig op ingezet in vergelijking met technologische oplossingen. Een ambitieus biodiversiteitsakkoord als uitkomst van de biodiversiteitstop die in december plaatsvindt in Montreal, is een fundamentele stap naar het behoud van soorten en essentieel voor het behalen van de klimaatdoelstellingen.