State of the World’s Forests 2022: Inheemse en lokale gemeenschappen spelen sleutelrol bij bescherming en het herstel van bossen

Volgens de recente publicatie ‘State of the World’s Forests’ van de FAO is actie om het verlies aan bossen een halt toe te roepen noodzakelijk om de wereldwijde temperatuurstijging onder de 1,5°C te houden, de biodiversiteit in stand te houden, het risico op toekomstige pandemieën te verkleinen en de voedselzekerheid te garanderen. De FAO onderzocht het potentieel van drie oplossingsrichtingen voor het bereiken van groen herstel en het aanpakken van milieucrises, waarin lokale en inheemse gemeenschappen een sleutelrol spelen.

Headerfoto: Forest in Cambodia (c) Kouy Socheat / NTFP-EP Cambodia

De FAO lanceerde “The State of the World’s Forests 2022” op 2 mei, tijdens het XVe Wereldbosbouwcongres dat in Seoel, Republiek Korea, en online werd gehouden. Volgens de publicatie neemt het tempo van ontbossing af, maar zijn we desondanks in 10 jaar tijd 30% van de bossen in de wereld kwijtgeraakt. Het is van groot belang om deze trend om te buigen, aangezien bossen een cruciale rol spelen bij de opbouw van inclusieve, veerkrachtige en duurzame economieën.

Drie samenhangende oplossingsrichtingen voor bossen

Het rapport schetst drie paden die we kunnen bewandelen om tot groen herstel te komen en de verschillende milieucrises aan te pakken. Lokale actoren en kleine boeren, waaronder vrouwen, jongeren en inheemse volkeren, spelen een leidende rol bij de verwezenlijking van deze oplossingsrichtingen.

1. Stoppen van ontbossing en behoud van bossen

Het stoppen van ontbossing en het in stand houden van de ecosysteemdiensten van bossen komt het klimaat, de biodiversiteit, de gezondheid en de voedselzekerheid op lange termijn ten goede, vooral voor de gemeenschappen die van die diensten afhankelijk zijn. Wanneer bossen worden gekapt voor de uitbreiding van landbouw- of mijnbouwactiviteiten, gebeurt dit vaak ten koste van het grondgebied en de rechten van lokale en inheemse gemeenschappen.

Het Atewa bos in Ghana is het stroomgebied van drie grote rivieren die schoon water leveren aan 5 miljoen mensen. Het Atewa bos staat internationaal bekend om zijn buitengewone biodiversiteit. Toch is de Ghanese regering van plan om bauxiet te delven in dit beschermde bosreservaat. Voorstanders van het plan verwachten economische voorspoed. Nana Ampem Darko-Amponsah was één van hen. Totdat onze partnerorganisatie A Rocha Ghana hem meenam naar een bauxietmijn elders in het land.

• Lees meer en bekijk de video

2. Herstel van aangetast land en uitbreiding van agroforestry

Bos- en landschapsherstel en agroforestry helpen bij het diversifiëren van levensonderhoud en landschappen en het verhogen van de productiviteit van de bodem. Volgens de FAO zullen goed geplande en goed uitgevoerde investeringen in bosherstel economische voordelen opleveren.

In Ghana is een groot bosareaal gekapt om aan de toenemende vraag naar houtskool te voldoen. Om verdere ontbossing tegen te gaan, ondersteunen we lokale gemeenschappen in het oprichten van duurzame houtskoolplantages. Daarnaast werken we samen met organisaties ter plaatse aan landschapsherstel: we stimuleren natuurlijk herstel en planten bomen die bijdragen aan het levensonderhoud van gemeenschappen.

• Meer informatie over dit project

3. Duurzaam gebruik van bossen en stimuleren van groene waardeketens

Door bossen duurzamer te gebruiken en groene waardeketens op te bouwen en te stimuleren, kan aan de toekomstige vraag naar materialen worden voldaan en kunnen duurzame economieën worden ondersteund. Via het programma Forests for a Just Future bevordert IUCN NL de ontwikkeling van duurzame alternatieven voor ontbossing, zoals het verhogen van de waarde van duurzaam geoogste bosproducten.

Een voorbeeld is het bos van de Indudur Nagari-gemeenschap in West-Sumatra in Indonesië, dat rijk is aan bosproducten, waaronder de kemirinoot. Van kemirinoten kun je allerlei producten maken om de waarde te verhogen, zoals olie. eze kans werd door de inwoners echter nog niet ten volle benut. Een groep vrouwen zag een kans om andere vrouwen op te leiden en zo hun inkomen te verhogen.

• Lees meer en bekijk de video

Een ander populair bosproduct uit Indonesië is rotan. De grote vraag naar deze klimmende, liaanachtige plant verstoort het ecosysteem van de Indonesische tropische bossen. Om een duurzame productie van rotan mogelijk te maken, hebben IUCN NL’s Indonesische partner NTFP-EP en het Indonesische Ministerie van Milieu & Bosbouw samengewerkt aan een keurmerk voor duurzame rotan.

Klimaatfinanciering voor lokale actoren

Om de doelen voor klimaat, biodiversiteit en landdegradatie door middel van de drie oplossingsrichtingen te halen, moet de financiering ervan tegen 2030 minstens verdrievoudigd zijn. Bovendien moet een groter deel van de wereldwijde klimaatfinanciering terecht komen bij kleine boeren, inheemse volkeren en lokale gemeenschappen.

In een aantal landschappen in Afrika en Azië overbruggen wij de kloof tussen lokale ondernemers die bijdragen aan klimaatadaptatie en -mitigatie, bijvoorbeeld door herbebossing, en publieke en private investeerders. Zo kunnen we meer geld vrijmaken voor natuurherstel en verbeteren we de klimaatbestendigheid.

In Vietnam zijn monocultuur acaciaplantages voor houtpulp funest voor de biodiversiteit. Met steun van IUCN NL zette onze partnerorganisatie VietNature een rendabel project op voor FSC gecertificeerde houtproductie. In 2020 diende de eerste investeerder zich aan.

• Lees het verhaal en bekijk de video.

FAO-rapport

Het volledige rapport “2022 State of the World’s Forests” en een samenvatting kunnen worden gedownload op de website van de FAO.