Wat staat er op het spel tijdens de Biodiversiteitstop?

December 2022 is een belangrijk moment voor de wereldwijde biodiversiteit. Van 7 tot en met 19 december vindt namelijk de 15^e Biodiversiteitstop (CBD CoP15) plaats in Montreal, Canada. Daar buigen wereldleiders zich over de vraag: hoe zorgen we ervoor dat we de biodiversiteit op peil houden, zodat we de leefbaarheid van de planeet kunnen garanderen? In dit blog leggen uit wat het Biodiversiteitsverdrag inhoudt en wat er op de Biodiversiteitstop gaat gebeuren.

Headerfoto: Kaja Paati, Saamaka village © Britta Jaschinski / IUCN NL

Wat is het Biodiversiteitsverdrag?

Het Biodiversiteitsverdrag, de Conventie inzake Biologische Diversiteit (CBD), is één van de drie verdragen die in 1992 op de VN-conferentie inzake Milieu en Ontwikkeling in Rio de Janeiro zijn opgezet. Naast het Klimaatverdrag en het Desertificatieverdrag, werd hier ook een verdrag getekend voor biodiversiteit.

In 2011 werden hiervoor op een wereldwijde biodiversiteitstop in Aichi, Japan, 20 doelen gesteld, de zogenaamde Aichi-targets. Deze doelen liepen in 2020 af, maar ze werden geen van allen behaald. In december 2022 wordt er onderhandeld over de nieuwe biodiversiteitsdoelen op de 15^e Biodiversiteitstop in Montreal, Canada (CoP15).

De nieuwe doelen vormen samen het Biodiversiteitsakkoord, ook wel het Global Biodiversity Framework genoemd. In het nieuwe Biodiversiteitsakkoord worden besluiten vastgelegd met de ambitie dat verdragspartijen wereldwijd voor 2030 een einde hebben gemaakt aan biodiversiteitsverlies en voor 2050 hebben gezorgd voor biodiversiteitsherstel.

Wie hebben het Biodiversiteitsverdrag ondertekend?

Het Biodiversiteitsverdrag is door 196 landen ondertekend. Het is daardoor één van de breedst gesteunde internationale milieuverdragen. Ook de Europese Unie, inclusief Nederland, heeft het verdrag ondertekend.

Met hun handtekening commiteren landen zich om biodiversiteit te behouden, duurzaam gebruik te maken van biodiversiteit, en de kosten en opbrengsten uit biodiversiteit eerlijk tussen landen te verdelen.

Waarom is het Biodiversiteitsverdrag belangrijk?

Volgens ramingen op basis van de Rode Lijst van Bedreigde Soorten™ van de IUCN worden momenteel een miljoen soorten met uitsterven bedreigd, maar uit modellen blijkt dat het nog niet te laat is om deze trend om te buigen. Als de soorten uitsterven, dan komt ook de mensheid in problemen, waarschuwen wetenschappers van het IPBES.

Het Biodiversiteitsverdrag is hét internationale beleidsmechanisme waarmee biodiversiteitsverlies wordt aangepakt. Door de vele en grensoverschrijdende oorzaken van de biodiversiteitscrisis is mondiale samenwerking cruciaal om biodiversiteitverlies aan te pakken. Met het Global Biodiversity Framework kunnen we regeringsleiders ook aanspreken op hun beloftes. Dat is de kracht van een wereldwijd akkoord.

De biodiversiteitscrisis staat niet op zichzelf. De natuur levert belangrijke ecosysteemdiensten zoals het vasthouden van CO₂ en de voorziening van voedsel en schoon drinkwater. Het besef dat we de SDGs en de klimaatdoelen niet halen zonder een ambitieus Biodiversiteitsakkoord staat nu als een paal boven water.

Hoe ziet het proces van het Biodiversiteitsverdrag eruit?

De partijen van het Biodiversiteitsverdrag komen elke twee jaar samen voor een Conferentie van Partijen (CoP). Hier worden afspraken gemaakt over onderdelen van het Biodiversiteitsverdrag en de uitwerking ervan. Ook worden er de doelen gesteld om over een langere tijdsperiode (10 jaar) de biodiversiteit te beschermen. Partijen rapporteren periodiek over de voortgang in het halen van de doelen. De top in Montreal is de vijftiende editie van deze conferentie (CoP15).

Het doel van de conferentie is het aannemen van het post-2020 Global Biodiversity Framework. Tijdens de conferentie zal daarom de eindonderhandeling plaatsvinden over het concept Biodiversiteitsakkoord dat in juli 2021 gepubliceerd werd.