De impact van mijnbouw op bossen: een groeiende bedreiging voor biodiversiteit en klimaat  

Een nieuw rapport van het World Resources Institute (WRI) werpt licht op de toenemende dreiging van mijnbouw op bossen, vooral in tropische regenwouden en beschermde gebieden die cruciaal zijn voor biodiversiteit en klimaatregulering. Ook de leefgebieden van oorspronkelijke bewoners en lokale gemeenschappen worden in toenemende mate  bedreigd door mijnbouwgerelateerde ontbossing.  

Headerfoto: Nikkelmijn in Sulawesi (c) Garry Lotulung

Als gevolg van de energietransitie stijgt de wereldwijde vraag naar mineralen zoals kobalt en nikkel. De winning van deze transitiemineralen draagt in toenemende mate bij aan ontbossing. Het WRI-rapport benadrukt de noodzaak van verantwoorde mijnbouw en beter bestuur om de impact op belangrijke ecosystemen en de mensen die ervan afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud te beperken.  

Volgens het WRI-rapport concentreerde mijnbouwgerelateerde ontbossing zich in de afgelopen twee decennia sterk in slechts 11 landen, die samen verantwoordelijk waren voor 87% van al het verlies aan bos en 89% van de bijbehorende emissies in deze periode. Deze landen zijn onder andere: Indonesië, Ghana en Suriname.  

Nikkelmijnbouw in Indonesië  

Indonesië, de thuisbasis van ’s werelds grootste nikkelreserves, heeft zijn nikkelwinning snel uitgebreid om aan de groeiende wereldwijde vraag te voldoen. In 2022 produceerde het land meer dan een miljoen ton nikkel, waarvan een aanzienlijk deel afkomstig is uit regenwouden in Sulawesi en de Maluku-eilanden. Deze groei heeft echter een hoge prijs: Indonesië verloor tussen 2001 en 2020 meer dan 2 miljoen hectare oerbos. Mijnbouw waseen belangrijke drijvende kracht hierachter. Nikkelmijnbouw bedreigt niet alleen terrestrische ecosystemen, maar ook het mariene milieu, omdat ontbossing de afvloeiing van sedimenten verhoogt waardoor koraalriffen en mangroves beschadigd raken.  

Goud- en bauxietwinning bedreigen bossen in Ghana  

In Suriname heeft de goudmijnbouw een enorme vlucht genomen met verwoestende gevolgen voor de bossen. Tussen 2000 en 2020 verloor Suriname 35% van haar primaire regenwoud, grotendeels veroorzaakt door goudwinning. Het gebruik van kwik bij de goudwinning heeft geleid tot wijdverspreide waterverontreiniging, met gevolgen voor zowel het waterleven als de lokale gemeenschappen die afhankelijk zijn van deze rivieren. De bossen van Suriname behoren tot de meest koolstofrijke ter wereld, waardoor hun bescherming van vitaal belang is voor het tegengaan van klimaatverandering.  

Een eerlijke energietransitie: het Bottom Line! project  

Met het Bottom Line! project zet IUCN NL zich in voor een eerlijke en succesvolle energietransitie. We doen dit door te pleiten voor verantwoorde mijnbouw, waaronder de invoering van no-go-zones voor mijnbouw, die de schade voor natuur en mensen minimaliseren. Het project richt zich op het vergroten van transparantie en verantwoordingsplicht in de toeleveringsketens van mineralen en zet zich ervoor in dat de transitie naar hernieuwbare energie niet ten koste gaat van onvervangbare ecosystemen.  

Aangezien de wereldwijde vraag naar mineralen blijft stijgen, is het cruciaal om de behoeften van de energietransitie in balans te brengen met de bescherming van ’s werelds meest waardevolle bossen.  

Andere recente publicaties over de impact van transitiemineralen op de natuur  

• Forest-risk extractives: a geospatial analysis‘ (september 2024) door -Rainforest Foundation Norway, NICFI, NORAD, WWF Norway.  
• ‘From forests to electric vehicles’ (juni 2024) door Mighty Earth 
• UN principles to guide critical energy transition minerals towards equity and justice (september 2024)