Econoom en Latijns-Amerika specialist vraagt aandacht voor bedreigingen Amazone

Vanaf 3 februari ligt het boek ‘Naar het eind van de Amazone’ van econoom en Latijns-Amerika specialist Pitou van Dijck in de schappen. Van Dijck neemt de lezer mee op zijn enerverende tocht dwars door het Amazonegebied, van Bolivia tot Suriname. Onderweg laat hij zien hoe het grootste woud ter wereld dreigt te verdwijnen.

Nog nooit waren de bedreigingen voor het Amazonewoud zo groot. Satellieten nemen tienduizenden branden waar, aangestoken door veeboeren en plantagehouders. Die zetten het bos en de savanne om in weidegronden en sojavelden. Houthandelaren kappen grote stukken uit het regenwoud. Jaarlijks komen er duizenden kilometers verharde wegen bij om het gebied beter toegankelijk te maken voor exploitatie. Stuwmeren zetten enorme oppervlakten onder water. Al deze activiteiten leiden tot ontbossing, verlies van biodiversiteit en meer branden.

De aantasting van de Amazone vormt een bedreiging voor de hele planeet, want het woud speelt een belangrijke rol in de regulering van het klimaat op aarde.

Onderzoek naar ontwikkelingen in de Amazone

Auteur Pitou van Dijck was als econoom verbonden aan het CEDLA, het onderzoeksinstituut voor Latijns-Amerika aan de Universiteit van Amsterdam. Hij deed ruim tien jaar onderzoek naar ontwikkelingen in de Amazone en maakte een groot aantal reizen door het gebied.

In zijn boek ‘Naar het einde van de Amazone’ neemt Van Dijck de lezer meer op reis vanaf het Andesgebergte in Bolivia en Peru naar de miljoenenstad Manaus in het hart van het Braziliaanse regenwoud en verder naar Suriname. Op hun tocht zien ze de rookwolken opstijgen en horen ze het geraas van omvallende bomen. Houthakkers, pionierende boeren en inheemse bewoners kruisen hun pad. Gaandeweg wordt de aantasting van het bos steeds duidelijker. De vraag rijst of de ontwikkelingen in dit gebied, waar corruptie en wetteloosheid overheersen, nog te keren zijn of dat het al te laat is om de laatste grote wildernis op aarde te redden.

Het boek is mede mogelijk gemaakt met steun van IUCN NL.

Meer dan Brazilië

“Veel mensen denken bij de Amazone aan Brazilië,” vertelt Liliana Jauregui, Senior Expert Environmental Justice bij IUCN NL, “dit boek laat zien dat de Amazone zoveel meer omvat. Doordat Pitou de lezer op aansprekende wijze meeneemt op zijn reis, komen niet alleen de bedreigingen aan bod, maar ook de mooie kanten van dit bijzondere gebied en de gemeenschappen die er leven. Het is belangrijk dat het hele verhaal verteld wordt.”

IUCN NL ondersteunt lokale partnerorganisaties in onder andere Bolivia, Suriname en Guyana in het beschermen van belangrijke waterbronnen, het verbinden van beschermde natuurgebieden en de certificering van duurzame gewassen. Dat voegt waarde toe aan het bos en maakt lokale gemeenschappen klimaatbestendig.

“Natuur kent geen landsgrenzen,” zegt Jauregui. “In ons natuurbeschermingswerk staat dan ook een integrale aanpak centraal, waarbij het gehele gebied in acht genomen wordt, ook al ga je dan over landsgrenzen.” Onze lokale partners in Suriname en Guyana werken bijvoorbeeld gezamenlijk aan participatieve landschapsplanning, versterking van dorpsbesturen en lokale initiatieven, zodat lokale gemeenschappen meer zeggenschap krijgen over hun land en natuurlijke hulpbronnen.

Boekpresentatie op 12 februari

Op 12 februari vertelt Pitou van Dijck vanaf 16.30 uur over zijn reis bij boekhandel Scheltema te Amsterdam. Namens IUCN NL benadrukt Liliana Jauregui het belang van zijn Van Dijcks onderzoek en het boek om aandacht te vragen voor ontwikkelingen in de Amazone en de belangrijke rol die gemeenschappen in Amazonegebied spelen in het behoud van natuurlijke hulpbronnen.

Documentaireserie

Vanaf 23 februari toont ook een zesdelige documentaireserie op NPO2 de bedreigingen in het Amazonegebied. Van de goudzoekers in Suriname tot de sojaboeren in Brazilië en van de oorspronkelijke bewoners van Ecuador tot illegale cocaplukkers in Colombia. De serie ‘De Amazone’ is vanaf 23 februari elke zondag om 20.35 uur te zien bij BNNVARA op NPO 2.