Europees Parlement wil ‘ecocide’ strafbaar stellen in Europees recht

De Europese Unie zet belangrijke stappen in de erkenning van ‘ecocide’, de meest ernstige categorie van milieumisdrijven, als misdrijf in het Europees recht. Op 29 maart 2023 sprak het Europees Parlement haar steun uit voor het opnemen van ‘ecocide’ in de herziene richtlijn milieucriminaliteit van de Europese Unie.

Headerfoto: Mijnbouw in Brownsberg Suriname (c) Britta Jaschinski

Het Europees Parlement sprak op 29 maart 2023 haar steun uit voor het opnemen van ecocide in de herziene richtlijn milieucriminaliteit van de Europese Unie. Eerder stemden verschillende parlementaire commissies al positief over het voorstel. Zo ook de belangrijke juridische commissie (JURI). Die stemde op 21 maart 2023 unaniem voor de opname van ecocide in de herziene richtlijn.

Belangrijke mijlpalen, want nooit eerder werd een definitie van ecocide opgenomen in een Europese wetgevingstekst. Drie jaar geleden was het begrip ecocide nog vrijwel onbekend. Als ecocide in de EU-richtlijn erkend wordt als misdrijf moeten alle EU-lidstaten in hun eigen rechtsstelsel eveneens ecocide strafbaar stellen.

De laatste horde om ecocide definitief erkend te krijgen in het Europees recht is de instemming van de Europese Raad van ministers met het door het Parlement voorgestelde standpunt, waarbij de Europese Commissie een bemiddelende rol zal hebben. De onderhandelingen hiervoor beginnen in mei.

Ecocide als internationale misdaad

Op dit moment wordt vaak niemand verantwoordelijk gehouden voor grootschalige vernietiging van ecosystemen. Een groeiende wereldwijde beweging werkt eraan om daar verandering in te brengen en om ecocide tot een internationale misdaad te maken in het Statuut van Rome, het oprichtingsverdrag van het Internationaal Strafhof (ICC). In dit Statuut zijn momenteel vier misdaden opgenomen: genocide, misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en het misdrijf agressie. Het Statuut kan worden gewijzigd, zodat ecocide als vijfde misdaad toegevoegd kan worden.Ook in Nederland zetten verschillende partijen, waaronder Stop Ecocide NL en Kamerleden van de Partij voor de Dieren, zich hier actief voor in. Op dit moment bereidt de Partij voor de Dieren het Wetsvoorstel Strafbaarstelling Ecocide voor.

Om ecocide opgenomen te krijgen in het Statuut van Rome moet tenminste twee derde van de 123 lidstaten instemmen met deze toevoeging. De stappen die nu op Europees niveau gezet worden, vergroten de kans dat het ook gaat lukken om ecocide binnen het ICC verankerd te krijgen.  De lidstaten van de EU vormen tezamen namelijk ruim 20% van de lidstaten van het Internationaal Strafhof. Als ecocide als misdrijf erkend wordt in het Europees recht, is het voor de lidstaten aantrekkelijk om ervoor te zorgen dat ecocide wereldwijd strafbaar wordt via een verbod in het Statuut van Rome. Dat zou namelijk zorgen voor een eerlijk speelveld, voor gelijke milieuregels voor bedrijven wereldwijd, zodat oneerlijke concurrentie voorkomen kan worden.

Stop ecocide. Teken de petitie.

Wil jij dat ecocide erkend wordt als internationale misdaad? Teken dan de petitie van Stop Ecocide.

Mijnbouw en ecocide

De mijnbouwsector zorgt op veel plaatsen in de wereld voor grootschalig verlies van natuur en biologische diversiteit. Mede vanwege de wereldwijde energietransitie, belangrijk vanuit klimaatoogpunt, neemt de vraag naar metalen en mineralen almaar toe. IUCN NL zet zich in voor verantwoord beheer van grondstoffen om verlies van biodiversiteit en ecosystemen tot een minimum te beperken en tot een verantwoorde energietransitie te komen. Binnen het programma BottomLine! werken we samen met Stop Ecocide NL om ervoor te zorgen dat de winning van grondstoffen ten behoeve van de energietransitie niet leidt tot ecocide.