Hoop voor Aziatische Cheeta in Iran

In het Nationale Park Turan zijn voor het eerst sinds lange tijd cheeta’s gesignaleerd in een gebied dat met behulp van het IUCN NL landaankoopfonds is veiliggesteld. Op cameravallen van de Iranian Cheetah Society werden zelfs welpen vastgelegd. Een teken van hoop, want er leven minder dan 40 cheeta’s in heel Iran. 

Headerfoto: Drie Aziatische cheeta’s in Nationale Park Turan © Iranian Cheetah Society/SPOTS/Semnan Department of Environment 

De Aziatische cheeta (Acinonyx jubatus venaticus) is een ondersoort van het jachtluipaard en is iets kleiner en lichter dan zijn Afrikaanse tegenhanger. Iran is het laatste bolwerk ter wereld van deze ernstig bedreigde soort. De laatste exemplaren leven in de woestijnachtige berggebieden in de oostelijke helft van het land. Om de aanwezigheid van de cheeta’s te kunnen monitoren heeft onze lokale partner Iranian Cheetah Society in samenwerking met Stichting SPOTS cameravallen geplaatst in de twee bevestigde leefgebieden: Miandasht Wildlife Refuge en Touran Biosphere Reserve. Op basis van deze beelden en observaties wordt aangenomen dat er niet meer dan 30 cheeta’s leven in de twee gebieden samen.

Strijd om leefgebied

In Touran Biosphere Reserve mochten jaarlijks bijna 80.000 stuks vee grazen, verdeeld in meer dan 120 kuddes met 300 honden. Vanwege de droogte de afgelopen jaren, bezetten kuddes echter de meest geschikte weiden en graasden ze meer dan het gebied aankon. De prooidieren van de cheeta, zoals de gazelle, trokken daardoor hoger de bergen in, waar de winters riskanter zijn en het voor de cheeta veel lastiger jagen is dan op open terrein.

De aanwezigheid van vee brengt nog een risico met zich mee: stropers doen zich voor als herders die op zoek zijn naar hun vee of naar geschikte graasvlaktes voor hun dieren. Ook zijn de weideseizoenen gevaarlijk door de hoge aantallen herdershonden in het gebied. Zo zijn de afgelopen jaren verschillende Aziatische cheeta’s gevangen en gedood door honden en mensen.

Plaatsmaken voor wildlife

Met steun van het IUCN NL Landaankoopfonds, slaagden Iranian Cheetah Society en de Semnan Department of Environment erin de weidevergunningen van de herders op te kopen en het gebied te beschermen. Dankzij Stichting SPOTS werden in het gebied cameravallen geplaatst, waarmee de aanwezigheid van de Aziatische cheeta werd vastgesteld. Het verwijderen van de kuddes in het gebied werd toen een prioritaire actie voor ICS en het Iraanse Department of Environment om de ernstig bedreigde Aziatische cheeta’s te beschermen tegen uitsterven. Het vee is verplaatst naar een gebied van 5.600 hectare weiland aan de rand van Touran National Park. 

Teken van hoop

Het verplaatsen van het vee wierp al snel zijn vruchten af; de cameravallen bewijzen de terugkeer van de Aziatische Cheetah in het veiliggestelde gebied. Er zijn in het afgelopen jaar vijf verschillende dieren vastgelegd waaronder een gezin, bestaand uit een moeder en twee welpen. De drie werden opgemerkt door parkwachters en herhaaldelijk vastgelegd door cameravallen in het gebied. Dankzij de foto’s kon het welzijn van beide welpen gedurende deze tijd worden gemonitord. De moeder van de welpen is een krachtige cheeta die de afgelopen jaren drie welpen heeft grootgebracht.