IUCN rapport: ondanks daling stroperij ernstige bedreiging voor de neushoorn

Tussen 2018 en 2021 is neushoornstroperij en illegale handel in neushoornproducten gedaald, blijkt uit een nieuw rapport van IUCN. Dit neemt niet weg dat stroperij een ernstige bedreiging vormt voor neushoornsoorten. De IUCN SSC African en Asian Rhino Specialist Groups en TRAFFIC publiceerden het rapport in de aanloop naar de 19^e Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES). Deze conferentie vindt in november van dit jaar plaats in Panama.

Headerfoto van Andrew Liu via Unsplash

Nadat in 2015 neushoornstroperij piekte in Afrikaanse landen met 5,3%, is het percentage gestroopte neushoorns op het continent gedaald tot 2,3% in 2021. In de periode van 2018 tot 2021 zijn er in Afrika minstens 2.707 neushoorns gestroopt. Hieronder valt de witte neushoorn (Ceratotherium simum), die de status Bijna Bedreigd heeft op de IUCN Rode Lijst van Bedreigde Diersoorten, en de Ernstig Bedreigde zwarte neushoorn (Diceros bicornis).

Afrikaanse neushoornpopulaties

Bijna alle gevallen van neushoornstroperij in Afrika werden gemeld in Zuid-Afrika (90%), waarbij het vooral ging om witte neushoorns in het Kruger National Park. Omdat hier ’s werelds grootste populatie witte neushoorns leeft, is het aantal van deze soort op het Afrikaanse continent met bijna 12% afgenomen van 18.067 tot 15.942 individuen.

Tegelijkertijd is de populatie zwarte neushoorns met ruim 12% gegroeid van 5.495 tot 6.195 individuen. Gemiddeld nam de neushoornpopulatie in Afrika met ongeveer 1,6% per jaar af vanaf 2018, met als resultaat een populatie van 22.137 in 2021.

Daling stroperij door beperkingen pandemie

Volgens het rapport zorgden (reis)beperkingen als gevolg van de COVID-19-pandemie ervoor dat verschillende Afrikaanse landen in 2020 veel lagere stroperijcijfers hadden vergeleken met voorgaande jaren. Toen de beperkingen werden opgeheven, registreerde een aantal overheden een toename van stroperij-activiteiten. Deze aantallen waren nog steeds lager dan de piek in 2015.

Naast een afname van stroperij, blijkt uit de onderzoeksresultaten dat tussen 2018 en 2020 gemiddeld 575 tot 923 Afrikaanse neushoornhoorns op de illegale markt belandden, vergeleken met gemiddeld 2.378 per jaar in 2016 en 2017. In het jaar voor het begin van de pandemie, 2019, bereikte het gerapporteerde gewicht aan illegale neushoornproducten een piek. Dit komt mogelijk door toegenomen regelgeving- en wetshandhavingsinspanningen, waardoor de rapportage in sommige landen verbeterde.

Neushoornpopulaties in Azië

Het rapport bevat ook cijfers over de Aziatische neushoornpopulaties. Het liet zien dat de populatie van zowel de Kwetsbare Indische neushoorn (Rhinoceros unicornis) als de Ernstig Bedreigde Javaanse neushoorn (Rhinoceros sondaicus) sinds zijn toegenomen van tussen de 65 en 68 individuen in 2018 naar 76 in 2021. Het aantal Ernstig Bedreigde Sumatraanse neushoorns (Dicerorhinus sumatrensis), daarentegen, daalde in dezelfde periode gemiddeld 13% per jaar.

Ontwikkelingen 2022 belangrijk

Antoinette Sprenger, Senior Expert Environmental Justice bij IUCN NL: ‘Het rapport stemt hoopvol, maar ondanks de COVID-19-pandemie zijn er gemiddeld bijna 1000 neushoorns per jaar gestroopt tussen 2018 en 2021. Uit de ontwikkeling van de cijfers in 2022 zal blijken of deze dalende trend doorzet of dat het een incident blijkt te zijn. Het blijft ontzettend triest om te zien dat deze magnifieke dieren op gruwelijke wijze worden gedood voor hun hoorn, vanwege vermeende medicinale eigenschappen en de status die aan het bezit van een hoorn wordt ontleend. Zolang de vraag blijft bestaan zal er worden gestroopt. Het is dan ook belangrijk om de oorzaak van het stropen, de vraag naar hoorn, niet uit het oog te verliezen bij het aanpakken van dit trieste probleem.’