Natuurbeschermer Victorio Dariquebe Gerewa vermoord in Madre de Dios

Een Peruaanse gemeenschapsleider en natuurbeschermer werd vorige week van zijn leven beroofd. Victorio Dariquebe Gerewa, een parkwachter van het Amarakaeri reservaat en leider van de oorspronkelijke gemeenschap Queros in Madre de Dios, probeerde het Amazonegebied te beschermen. Mensen uit de illegale mijnbouw zouden achter zijn brute dood zitten^[1]La Republica. (2024). Mineros ilegales detrás del asesinato de Victorio Dariquebe. Link naar bron.. In het Amazonegebied staat een moord als deze niet op zichzelf.

Headerfoto: ontbossing in Madre de Dios, locatie niet gerelateerd aan de moord op Dariquebe © Tom Laffay

Verdediger van mensenrechten en milieurechten

Dariquebe verdedigde het gebied zijn gemeenschap, die tot de oorspronkelijke bewoners van Madre de Dios behoort, tegen destructieve activiteiten, zoals illegale mijnbouw en drugshandel. Vorig jaar werd hij hierdoor met de dood bedreigd. De gemeenschapsleider werkte tien jaar lang als parkwachter en werd onlangs overgeplaatst naar een andere post vanwege deze bedreigingen, zo meldt het Peruaanse nieuwsplatform La República. Helaas kon dit niet voorkomen dat hij vorige week werd vermoord toen hij op weg was naar zijn dorp, samen met zijn zoon, die wist te ontsnappen.

Beschermers in Madre de Dios steeds vaker bedreigd

Alleen al in 2022 werden 39 milieuactivisten vermoord in het Amazonegebied, volgens Global Witness^[2]Global Witness. (2023). Standing firm: The Land and Environmental Defenders on the frontlines of the climate crisis. Link naar bron.. Peru staat in de top tien van de gevaarlijkste landen ter wereld voor mensen die hun grondgebied verdedigen, samen met landen als Colombia, Brazilië en Mexico. Volgens de Asociación Interétnica de Desarrollo de la Selva Peruana (Interetnische Vereniging voor de Ontwikkeling van het Peruaanse Regenwoud) werden tussen 2013 en 2023 meer dan 30 gemeenschapsleiders vermoord in het Peruaanse Amazonegebied.

Madre de Dios is een van de meest biodiverse regio’s ter wereld en heeft 3,8 miljoen hectare beschermd natuurgebied dat wordt bewoond door acht groepen oorspronkelijke bewoners. Tegelijkertijd is het een bakermat van illegale mijnbouw en verwante destructieve activiteiten. Uit recente satellietrapporten van MAAP blijkt dat illegale mijnbouw, cocateelt voor illegaal gebruik en illegale houtkap de belangrijkste oorzaken zijn van ontbossing en aantasting van de natuur in het gebied^[3]MAAP. (2024). MAAP #205: Situación Actual de la Reserva Comunal Amarakaeri (Amazonia Peruana). Link naar bron..

Bescherming van natuurbeschermers in Peru

Organisaties zoals SPDA en Federación Nativa del Río Madre de Dios y Afluentes (FENEMAD) proberen milieu- en mensenrechtenactivisten in Madre de Dios te ondersteunen en te beschermen. In december 2023 werd de ‘Ley del Cuerpo de los Guardaparques’ goedgekeurd door de Peruaanse regering. Deze wet professionaliseert het werk van parkwachters als strategische actoren in de bescherming van de biologische en culturele diversiteit van Peru, om hun rechten te beschermen en de verschillende aspecten van hun beroep te reguleren^[4]Ministerio del Ambiente. (2024). Aprueban la Ley del Cuerpo de Guardaparques del Perú: hito histórico en la gestión de las áreas naturales protegidas. Link naar bron.. SPDA en IUCN NL ondersteunden de ontwikkeling van deze wet via het project Bescherm de natuurbeschermer.

De aanname van de wet was van groot belang, maar er is meer nodig voor een effectieve bescherming van natuurbeschermers. Via het PIDDA project, ondersteund door AFD, werken SPDA en IUCN NL verder aan het versterken van het Peruaanse beschermingssysteem voor milieu- en mensenrechtenactivisten, waarbij een gender- en interculturele benadering wordt toegepast.