Vogelaar Arjan Dwarshuis ambassadeur van het IUCN NL landaankoopfonds

Met zijn fascinatie voor vogels brak Arjan Dwarshuis in 2016 een wereldrecord: in één jaar tijd nam hij bijna 7000 verschillende vogelsoorten in 40 verschillende landen waar en zamelde hij ruim 43 duizend euro in voor de bescherming van bedreigde vogelsoorten. Veel van deze soorten zag hij in beschermde gebieden die met steun van het IUCN NL landaankoopfonds tot stand zijn gekomen. Per augustus 2020 zet hij zich als ambassadeur in voor het landaankoopfonds.

Headerfoto: Arjan Dwarshuis, ambassadeur van het IUCN NL landaankoopfonds en Marc Hoogeslag in de Hortus Botanicus in Amsterdam © Frederique Holle / IUCN NL

Van kinds af aan is Arjan Dwarshuis gefascineerd door vogels. Zodra hij kon lezen, kreeg hij van zijn ouders zijn eerste vogelboekje en leerde hij de vogels in zijn achtertuin herkennen.

Voorvechter van natuurbescherming

Inmiddels is Dwarshuis een groot voorvechter van natuurbescherming in zowel binnen- als buitenland. Hij schrijft columns en boeken over dit onderwerp en schuift regelmatig aan bij praatprogramma’s.

‘We zijn enorm trots dat een gepassioneerde natuurliefhebber als Arjan ons gaat helpen om het belang van het veiligstellen en verbinden van natuurgebieden onder de aandacht te brengen,’ zegt Marc Hoogeslag, senior expert natuurbeheer bij IUCN NL.

Inspireren en bewustmaken

Dwarshuis’ grote voorbeeld is Sir David Attenborough. Net als deze wereldberoemde bioloog en televisiemaker hoopt Dwarshuis de wereld te inspireren en mensen bewust te maken van alle prachtige natuur om hen heen. ‘We bevinden ons op een cruciaal kantelpunt in de geschiedenis,’ zegt Arjan Dwarshuis, ‘als we onze ecosystemen en biodiversiteit willen behouden, zullen met z’n allen moeten bouwen aan een duurzame toekomst, waarin we de natuur niet als vijand, maar als bondgenoot zien.’

In 2016 observeerde Dwarshuis in één jaar tijd 6852 vogelsoorten, in 40 verschillende landen. ‘Daarvoor bezocht ik ruim 70 procent van alle ecosystemen ter wereld,’ vertelt hij. ‘Dat was uiteraard een geweldige ervaring, maar helaas werd ik ook keer op keer geconfronteerd met de verwoestende effecten van habitatvernietiging.’

Kettingzagen en plantages

‘Terwijl ik naar een apenarend – een van de grootste en zeldzaamste roofvogels ter wereld – stond te kijken op de Filipijnen, klonk op de achtergrond vrijwel non-stop het hartverscheurende lawaai van kettingzagen, waarmee het omliggende regenwoud met de grond gelijk werd gemaakt,’ vertelt Dwarshuis. ‘En in Oost-Afrika zag ik een aantal ernstig bedreigde vogelsoorten in een piepklein stukje overgebleven oerbos, dat letterlijk voor mijn ogen werd weggekapt om plaats te maken voor een eucalyptusplantage.’

Permanent beschermen

Ook op andere plaatsen zag hij met eigen ogen hoe het leefgebied van bedreigde plant- en diersoorten aangetast wordt: ‘In Peru en Ecuador werd het nevelwoud – vol endemische kolibries, beren en tapirs – aan de bovengrens weggekapt voor brandhout en om plaats te maken voor akkertjes, en aan de ondergrens aangetast door verdroging als gevolg van klimaatverandering. Als we dergelijke bedreigingen het hoofd willen bieden, dan werkt eigenlijk maar één ding: het aankopen en permanent beschermen van deze gebieden in samenwerking met lokale ngo’s én leefgemeenschappen.’

Dat is precies wat IUCN NL doet met het landaankoopfonds voor natuur. ‘Enkele van mijn zeldzaamste en meest bedreigde vogelsoorten zag ik dan ook in reservaten die met financiering uit het IUCN NL landaankoopfonds door lokale ngo’s zijn aangekocht,’ vertelt Dwarshuis.  

Hij noemt bijvoorbeeld de iconische snorrebaarduil (Xenoglaux loweryi) bij Abra Patricia, in het noorden van Peru: ‘Het laatst overgebleven leefgebied van deze bedreigde uilensoort was kort daarvoor aangekocht door de lokale ngo Asociación Ecosistemas Andinos (ECOAN) en medegefinancierd door het IUCN NL landaankoopfonds. De toekomst van deze uil en nog duizenden andere unieke dier- en planten die van ditzelfde ecosysteem afhankelijk zijn, is hiermee permanent veiliggesteld.’

Natuur aankopen of leasen

Sinds 2001 stelt het landaankoopfonds van IUCN NL natuurorganisaties in zuidelijke landen in staat om bedreigde stukken natuur aan te kopen of te leasen. ‘De strategische aankoop van stukken bedreigde natuur is een extreem doeltreffende en kostenefficiënte manier om de natuur te beschermen,’ vertelt Marc Hoogeslag. ‘Soms kan met de aankoop van slechts enkele hectares al een cruciale verbinding gemaakt worden tussen twee geïsoleerde stukken bos. Hierdoor wordt het leefgebied van tal van soorten, zoals papegaaien, olifanten, apen en jaguars, in een klap een stuk groter.’