Opinie
Een landschap, of gebied, voorziet in verschillende producten en diensten (ecosysteemdiensten) voor mens, dier en plant. IUCN NL brengt de gebruikers van dit gebied bij elkaar, zodat zij met elkaar kunnen zorgen voor duurzaam land- en watergebruik, nu en in de toekomst.
Wat is de landschapsbenadering?
In de landschapsbenadering (landscape approach) worden de belangen van de verschillende stakeholders in een landschap integraal bekeken en via dialoog op elkaar afgestemd. De landschapsbenadering is een sociaaleconomische systeemaanpak die keten overschrijdend werkt aan duurzaam beheer van een landschap.
Verschillende gebruikers, conflicterende belangen
Overheden, bedrijven en lokale gemeenschappen hebben elk een belang in een landschap. Deze belangen verschillen vaak en zijn soms conflicterend, zeker met het oog op de draagkracht van de natuur. In een stroomgebied van een rivier is het bijvoorbeeld de taak van de overheid een stad van schoon drinkwater te voorzien, terwijl de landbouwindustrie water nodig heeft voor het verbouwen van gewassen op grote schaal en de lokale bevolking vaak direct afhankelijk is van een waterbron om te voorzien in dagelijkse behoeften, zoals voedsel verbouwen, koken en wassen. De landschapsbenadering bekijkt bijvoorbeeld hoe alle belanghebbenden bijdragen aan het behoud van het stroomgebied en hoeveel water elke belanghebbende kan gebruiken.
Biodiversiteit ligt ten grondslag aan de stabiliteit van een ecosysteem. Alleen in een duurzaam landschap waarin biodiversiteit behouden blijft, kan de natuur haar belangrijke ecosysteemdiensten blijven vervullen. Daarom vormt de natuur ons uitgangspunt voor integraal landschapsbeheer.
Sander van Andel – Senior Expert Nature Conservation
Wat zijn ecosysteemdiensten?
Ecosystemen in een landschap voorzien in verschillende belangrijke diensten voor mensen, zoals watervoorziening, voedsel en klimaatbestendigheid. Deze diensten worden ecosysteemdiensten genoemd. Zo voorzien bossen ons van hout, helpen klimaatverandering tegen te gaan en houden water vast in de grond. Ook veel dier- en plantsoorten zijn afhankelijk van het landschap voor hun voedsel, toegang tot water of als doortrekroute.
Opkomen voor de belangen van lokale gemeenschappen
Om ecosystemen gezond en functionerend te houden, moeten we een balans vinden tussen economische, ecologische en sociale waarden. In veel landen worden maatschappelijke organisaties, die opkomen voor de belangen van lokale gemeenschappen en de natuur, nog onvoldoende betrokken bij de besluitvorming over een landschap. IUCN NL werkt met hen aan kennis, netwerk en vaardigheden om zo meer zeggenschap te krijgen in processen rondom het beheer van natuur en de diensten die het ecosysteem geeft.
Hoe krijgt de lokale bevolking een stem in landschapsbeheer?
In veel landen worden lokale gemeenschappen nauwelijks betrokken bij de besluitvorming over een landschap, bijvoorbeeld als het gaat over ontwikkelingen zoals de aanleg van infrastructuur, grootschalige landbouw of mijnbouw. Terwijl zij juist veel kennis hebben over het landschap en de natuur en er veel belang bij hebben dat de ecosystemen in het gebied gezond blijven voor hun en hun kinderen. Hoe krijgt de lokale bevolking een stem in landschapsbeheer?
Meer weten?
