Geef lokale en inheemse vrouwen een sleutelrol in de strijd tegen klimaatverandering

Vandaag is het internationale vrouwendag. Een dag waarop veel bedrijven en overheden beloftes doen over het opkomen en beschermen van vrouwenrechten. In de strijd tegen klimaatverandering worden vrouwen – vooral vrouwen uit lokale en inheemse gemeenschappen – echter nog onvoldoende betrokken. En dat terwijl juist zij keihard worden geraakt door de klimaatcrisis én met hun kennis en ervaring een essentiële rol kunnen spelen in het te lijf gaan van deze crisis.

Headerfoto: Een groep vrouwen in Ghana © Henk Simons

Verminderde toegang tot natuurlijke hulpbronnen als gevolg van klimaatverandering heeft een verschillend effect op de bestaanszekerheid van mannen en vrouwen. Hun verantwoordelijkheid voor het verzamelen van water en brandhout maakt, bijvoorbeeld, dat vrouwen uit lokale en inheemse gemeenschappen in Oeganda door de gevolgen van klimaatverandering steeds meer tijd en energie moeten steken in het vervullen van huishoudelijke taken. Door wijdverspreide en langdurige droogte moeten zij inmiddels vele kilometers lopen om water voor hun familie te halen, waardoor ze worden blootgesteld aan zware omstandigheden en seksueel geweld.

Voedselzekerheid

De traditionele rolverdeling in veel lokale en inheemse gemeenschappen maakt het de verantwoordelijkheid van vrouwen om het gezin te voorzien van water en voedsel en daardoor zijn ze meer afhankelijk van een biodiverse en gezonde leefomgeving. Deze rolverdeling maakt echter ook dat vrouwen een schat aan kennis en ervaring bezitten die cruciaal is voor klimaatadaptatie en het behoud van voedselzekerheid.

Traditionele kennis over gewassen

Een voorbeeld van de invloedrijke en belangrijke bijdragen van vrouwen komt uit Peru, waar vrouwelijke Andesboeren vooroplopen in het behouden van de biodiversiteit van gewassen. Zij beschermen de agrobiodiversiteit door met hun traditionele kennis en vaardigheden de zaden van inheemse gewassen te behouden. Deze zaden zijn bestand tegen veranderingen in het klimaat en zorgen daardoor voor een betere oogst en gezonde, smaakvolle gewassen.

Kennis en ervaring voor strijd tegen klimaatverandering

Voor veel lokale en inheemse vrouwen is de klimaatcrisis al hun dagelijkse realiteit. Zij worden in deze crisis het zwaarst getroffen en het minst gehoord. Hun ervaring en kennis is echter essentieel voor het behoud van de natuur en de strijd tegen klimaatverandering. Daarom is het van cruciaal belang dat zij de ruimte krijgen om hun stem te laten horen in besluitvormingsprocessen over hun bossen, wateren en land. Zet hen in als actieve deelnemers en leiders bij het formuleren van innovatieve oplossingen. Dat is dé sleutel tot efficiënte, duurzame én rechtvaardige oplossingen.

Frederique Holle
Expert Environmental Justice