Hoe kan verantwoorde en transparante mijnbouw gestimuleerd worden?

Vanwege de aard van de mijnbouwsector heeft mijnbouw in veel landen een negatief effect op de biodiversiteit en het milieu in het algemeen. Samen met NGO’s en bedrijven pleit IUCN NL ervoor om de mijnbouwindustrie op verantwoorde en transparante wijze te organiseren. Eén van de internationale initiatieven die met oog op arbeidsomstandigheden, natuur en milieu probeert verantwoorde mijnbouw te ontwikkelen is het Initiative for Responsible Mining Assurance (IRMA). Lisa Sumi, standaard coördinator bij IRMA, was op uitnodiging van IUCN NL en VBDO in Nederland en ging in op de vraag: hoe kan verantwoorde en transparante mijnbouw bevorderd worden?

Headerfoto: Bird’s eye view of mining area (c) Mariusz Prusaczyk for Unsplash.

Het afgelopen decennium heeft mijnbouw een flinke vlucht genomen, deels gestimuleerd door de groeiende vraag naar grondstoffen voor de energietransitie. Daardoor neemt de druk van mijnbouw in gebieden met kwetsbare ecosystemen toe. ‘We constateren een groeiend aantal conflicten tussen belangen van de mijnbouwsector en het behoud van biodiversiteit,’ vertelt Mark van der Wal, expert mijnbouw en ecologie bij IUCN NL. ‘Met name in landen met een zwak beleidskader komen nationale parken en gebieden met hoge biodiversiteit steeds vaker onder druk te staan.’

Gezien de groeiende vraag naar grondstoffen, is er dringend behoefte aan een standaard om mijnbouw op verantwoorde en transparante manier te organiseren. Een brede groep belanghebbenden, bestaande uit representanten van de mijnbouwsector, afnemers van grondstoffen (zoals juweliers en elektronicafabrikanten) en NGO’s heeft daarom de afgelopen tien jaar de IRMA-standaard ontwikkeld. ‘Ook IUCN NL en onze partnerorganisaties die zich inzetten voor de bescherming van kwetsbare ecosystemen hebben input verstrekt tijdens de consultatierondes,’ vertelt Van der Wal.

Veeleisende standaard voor verantwoorde mijnbouw

Het resultaat is een veeleisende standaard, die in juni gelanceerd is. ‘Zelfs onze kritische lokale partners zien dit als een goede invulling van wat verantwoorde mijnbouw is, rekening houdend met gemeenschappen, werknemers en natuurlijke hulpbronnen,’ zegt Van der Wal.

Nu is het zaak dat deze standaard breed toegepast gaat worden. Om dat te stimuleren, was Lisa Sumi, standaard coördinator bij IRMA, op uitnodiging van IUCN NL en de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) in Nederland om te spreken met verschillende Nederlandse partijen die betrokken zijn bij mijnbouw, bijvoorbeeld via de import of het gebruik van grondstoffen.

Mijnbouwbedrijven kunnen er al voor kiezen zichzelf te toetsen aan de opgestelde criteria voor verantwoorde mijnbouw. Zo wordt de werkbaarheid van de criteria getest. Vanaf de tweede helft van 2019 zullen de eerste onafhankelijke audits plaatsvinden en kunnen mijnen gecertificeerd worden.

Certificering stimuleren

‘Het certificaat is op niveau van de mijn, daar waar de impact plaatsvindt. Veel Nederlandse bedrijven nemen niet rechtstreeks van de mijn af, maar kopen hun grondstoffen in een later stadium in de keten,’ licht Van der Wal toe. ‘Wel kunnen zij met hun leverancier in gesprek gaan, om te stimuleren dat deze op zijn beurt in gesprek gaat met de mijnbouwbedrijven waar hij zijn grondstoffen vandaan haalt.’

Ook overheden, beleidsmakers en financiële instellingen kunnen hun invloed aanwenden om certificering aan te jagen. IUCN NL faciliteerde daarom in samenwerking met VBDO bijeenkomsten met financiële instellingen, NGO’s en partijen die betrokken zijn bij het internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) Convenant Goud en bij het IMVO Convenant Metallurgische Sector, dat momenteel in ontwikkeling is.

Meer weten?

Voor meer informatie over de IRMA-standaard, zie: