Nederlandse inzet in de baai van Manilla zit vol tegenstrijdigheden

In 2021 kondigde Koninklijke Boskalis aan een project van 1,5 miljard euro te hebben binnengehaald, hun grootste ooit, in de Filipijnen. Boskalis gaat in de baai van de hoofdstad Manilla een gebied van 2,565 hectare land aanwinnen, een soort Maasvlakte van meer dan 3,500 voetbalvelden groot. Daarop wil de regering-Duterte een groot vliegveld (het NMIA – New Manila International Airport) laten bouwen. Omdat het project enorm groot en risicovol is, heeft Boskalis via de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB een zogenaamde exportkredietverzekering aangevraagd bij de Nederlandse Staat. Binnenkort wordt erover besloten. Wij, een coalitie van Filipijnse en Nederlandse maatschappelijke organisaties en wetenschappers, roepen de Nederlandse overheid en Boskalis op zich terug te trekken uit dit controversiële project. Het is namelijk in strijd met de Nederlandse ambities op het gebied van klimaatadaptatie.

Headerfoto: kaart van Manila Bay wikimedia commons source

Frappant aan bovengenoemde landaanwinningsactiviteiten van Boskalis, is dat ze volledig indruisen tegen recente aanbevelingen die Nederlandse wateringenieurs doen in het Manila Bay Sustainable Development Masterplan. Dat werd, gefinancierd door Nederland, in samenwerking met de Filipijnse overheid ontwikkeld en doet concrete suggesties voor de bescherming en de duurzame ontwikkeling van de baai. De locatie van het vliegveld, midden in een kwetsbaar wetlands-gebied, krijgt het predicaat ‘hoogste natuurbeschermingscategorie’ vanwege zijn hoge biodiversiteitswaarde. De bouw op die locatie wordt daarom ook afgeraden. Mocht Atradius DSB (lees: de Nederlandse Staat) besluiten het project van Boskalis te verzekeren – en dus met publieke middelen garant te staan voor eventuele verliezen die Boskalis lijdt – dan ondermijnt het daarmee het eveneens met publieke middelen tot stand gekomen Masterplan. Een knap staaltje tegenstrijdig beleid.

De impact die dit project heeft op mens en natuur is enorm. De baai van Manilla kampt met gigantisch overstromingsgevaar en is zeer kwetsbaar voor klimaatverandering, onder andere vanwege bodemdaling, zeespiegelstijging, stormvloeden en orkanen. Honderden vissersgezinnen hebben plaats moeten maken voor het project, velen zijn onder druk gezet om hun eigen huis te vernietigen. Daarnaast is duizenden vissers de toegang ontzegd tot de visgronden waarvan zij afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. Onvervangbare wetlands, bestaand uit mangrovebossen en wadden die cruciaal zijn voor Co2-opslag, zullen worden weggevaagd. Daarmee gaat ook een flink deel van de unieke habitat voor vissen en vogels verloren. De omgeving van het project is belangrijk als paaigrond voor onder andere sardines en vormt een cruciaal toevluchtsoord voor beschermde trekvogels binnen de Oost-Aziatisch-Australische trekroute, een van ‘s werelds grootste vogeltrekroutes. De komst van het vliegveld en aanverwante ontwikkelingen zal de bodemdaling in de regio versnellen, wat weer zorgt voor een toename aan overstromingen in een veel groter gebied. Daarnaast wordt verwacht dat de zandwinning, die elders in de baai plaatsvindt, een desastreus effect zal hebben op het zeeleven en de visserij.

De afgelopen jaren profileerde Nederland zich als een wereldleider op het gebied van klimaatadaptatie. De Nederlandse watersector, waartoe ook Boskalis behoort, speelt daarbij een sleutelrol. Klimaatadaptatie betekent dat gemeenschappen en ecosystemen weerbaarder worden gemaakt tegen de gevolgen van klimaatverandering. Maar rondom het NMIA gebeurt precies het omgekeerde. Vandaag, op Wereld Wetlands-dag, waarop wordt stilgestaan bij het belang van wetlands voor mens en natuur in de hele wereld, roepen wij Boskalis en Atradius DSB daarom op zich uit dit project terug te trekken. Door zich vervolgens volop te richten op het ondersteunen van lokaal gedragen initiatieven die duurzaam en inclusief zijn, kan ons land laten zien coherent beleid te voeren en serieus werk te maken van klimaatadaptatie.

Wij zijn een coalitie van Filipijnse en Nederlandse maatschappelijke organisaties en wetenschappers.