Wereldwijd worden elke week vier mensen vermoord omdat zij opkomen voor de natuur. Naast deze moorden is er ook sprake van criminalisering, afpersing, intimidaties, arrestaties en geweld. IUCN NL leidde daarom drie jaar lang een project om te zorgen voor meer veiligheid voor natuurbeschermers.
Header foto: (c) IUCN NL
In vijf landen – Colombia, Peru, DR Congo, Indonesië en de Filippijnen – werkten we aan concrete interventies die de veiligheid van bedreigde natuurbeschermers verbeteren. Samen met lokale partnerorganisaties werkten we aan een registratiesysteem om beter inzicht te krijgen in de problematiek en snel melding te kunnen maken van een incident.
VN Speciaal Rapporteur John Knox‘Internationale wetgeving erkent dat milieu- en mensenrechtenbeschermers het recht hebben hun werk ongestoord uit te kunnen voeren. Staten hebben de verplichting hen te beschermen tegen intimidatie, geweld en schending van hun rechten.’
Wat is er met dit project bereikt?
Wij willen dat natuurbeschermers hun werk veilig kunnen doen. Hier hebben wij voor gezorgd door natuurbeschermers een gezicht gegeven, in veiligheid te brengen, opleidingen in zelfbescherming te geven en hun internationale erkenning vergroten om zo geloofwaardigheid en zichtbaarheid te vergroten. De onderstaande punten zijn de belangrijkste resultaten:
- Er is een betere registratie van incidenten, alsook de ontwikkeling van lokale veiligheidsnetwerken en technologische innovatie.
- Er zijn veilige en transparante noodfondsen opgericht voor kritieke situaties.
- Er zijn belangrijke stappen gezet om te zorgen voor institutionele erkenning van het recht op een gezond en biodivers milieu als mensenrecht. Dit is echter een proces dat onze voortdurende aandacht en druk vereist.
- Milieuactivisten en natuurorganisaties beginnen voet aan de grond te krijgen in ruimten waar mensenrechten worden besproken. In deze fora heeft IUCN NL zich gepositioneerd als een belangrijke bondgenoot.
Inheemse mensen het hardst getroffen
De natuurbeschermers die gevaar lopen zijn vaak mensen van maatschappelijke organisaties die in opspraak komen of parkwachters die een natuurgebied beschermen. Ook burgers, inheemse volken en boeren die opkomen voor hun leefomgeving zijn in gevaar. Inheemse mensen worden vaak het hardst getroffen omdat hun landrechten vaak niet goed zijn vastgelegd en omdat zij vaak in grondstofrijke gebieden leven. Zo zijn Josué Kambasu Mukura en zijn zes gezinsleden in november 2017 geëvacueerd. Josué Kambasu Mukura is voorman van de lokale vissersorganisatie en hij liep grote kans ontvoerd of vermoord te worden. Hij verzette zich tegen olieboringen in Nationaal Park Virunga en was een belangrijke bron voor het lopende onderzoek naar het olieconflict zoals dat in de Britse documentaire Virunga (2014) is vastgelegd.
Waarom worden deze natuurbeschermers vermoord?
De reden waardoor er natuurbeschermers worden vermoord is door de combinatie van een stijgende wereldbevolking en de verhoogde consumptie van de mens. Hierdoor neemt de vraag naar grondstoffen toe, die vaak op een niet-duurzame manier worden gewonnen. Natuurbeschermers willen dit voorkomen en gaan de strijd aan, waardoor ze in gevaar komen.
Wie zijn hiervoor verantwoordelijk?
De mensen die deze natuurbeschermers iets aandoen zijn vaak paramilitaire groepen, het leger, de politie of particuliere beveiligers. Deze mensen hebben banden met de overheid of hebben er zelf belang bij. Er is nog geen bindende wetgeving die bedrijven dwingt mensenrechten te respecteren. Hier willen wij verandering in brengen door een VN-mensenrechterverdrag in te stellen voor bedrijven. Naast bedrijven komen andere daders ook vaak weg met deze misdaad, dit moet stoppen.
Bindend verdrag
Om aan een structurele oplossing te werken pleiten we voor de verbetering van de rechtspositie van natuurbeschermers op internationaal niveau bij gezaghebbende instanties zoals de Verenigde Naties. Door hun positie tot op het hoogste niveau veilig te stellen, werken we aan meer veiligheid voor de lange termijn. Een belangrijk vehikel hiervoor is een bindend verdrag dat afdwingt dat natuurbeschermers en hun rechten worden gerespecteerd.
Meer weten?
