Dit is hoe de economie van de Amazone eruit komt te zien

Tijdens de regionale top Gesprekken van de Amazone kwamen vertegenwoordigers van de oorspronkelijke bewoners vorig jaar in Colombia bijeen,om kennis te delen en ‘duurzame initiatieven van culturele en economische waarde’ te ontwikkelen. Daar kunnen overheden in de Amazone nu mee aan de slag, voor de bescherming van ’s werelds rijkste regenwoud. ‘Je bent in tien minuten de grens over, maar soms ben je wel járen bezig om een deal juridisch rond te krijgen.’

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in de special ‘Luister, een nieuw geluid!’ van journalistiek platform Vice Versa over de Power of Voices partnerschappen.

Tekst: Merel Rumping. Headerfoto: Felipe Rodriguez Vásquez

Samen hebben de deelnemers aan de Gesprekken in totaal vijftien principes opgesteld om lokale economieën te definiëren die het welzijn van de bevolking en het territorium moeten waarborgen. Ze zijn onderverdeeld in vier overkoepelende categorieën: culturele principes, rechtenprincipes, bioculturele en ecologische principes en sociale en organisatorische principes – en voor elk daarvan wordt één les uitgelicht.

Eén, cultureel: respecteer Amazone-tradities

Juana Marín, begin vijftig en juridisch vertegenwoordiger van de Barasana-gemeenschap in Colombia, is in het Amazone-oerwoud opgegroeid, aan de Pirá Paraná-rivier. Eén ding staat voor haar vast: binnen een toekomstige Amazone-economie worden de tradities van haar gemeenschap erkend. 

‘Mijn leiderschap is tweeledig: we beschermen niet alleen de Amazone, maar vechten ook voor onze tradities, voor de talen, dansen, ceremonies, familieverhoudingen en bestuursvormen. De naam van mijn gemeenschap betekent “moeder van de aarde”. 

‘Met de steun van ngo’s – zoals Gaia Amazonas, een partner van de Green Livelihoods Alliance – ondersteunen we onze mensen, zodat ze voor het behoud van de Amazone kunnen strijden. In principe vormt elke groep oorspronkelijke bewoners een schakel om te communiceren met de staat. Ik ga al 26 jaar de discussie aan met iedereen die geen rekening met ons houdt.’

Alirio Lopez, territoriaal leider van de inheemse groep Uwottuja, heeft een vriendelijk rond gezicht. Hij is gepensioneerd docent Spaans, Engels en Uwottuja, en blijkt een begenadigd spreker. ‘Om die reden’, vult hij aan, ‘hebben wij goed Spaans geleerd: elke groep in de Amazone spreekt haar eigen taal, maar we hebben Spaans nodig om ons territorium te kunnen verdedigen. 

‘Ik ben vijftien jaar geleden door mijn gemeenschap gekozen om dit werk te doen, maar eigenlijk word je met deze titel geboren. Leider zijn betekent voor mij dat je een spirituele en fysieke strijd levert. Spiritueel, omdat we samen met andere oorspronkelijke bewoners hetzelfde gemeenschappelijke doel nastreven. 

‘Tegelijkertijd is het fysiek: we gaan continu de dialoog aan en zetten ideeën om in documenten om onszelf te beschermen tegen partijen die ons willen dwarsbomen, of om te verbinden met mensen die ons juist willen steunen. We informeren en motiveren jongeren en we houden een oogje in het zeil, zodat niet iedereen zomaar in- en uitloopt.’

Vice Versa special

In een nieuwe special schenkt journalistiek platform Vice Versa aandacht aan de Green Livelihoods Alliance (GLA). De GLA is een samenwerking van zes ngo’s, waaronder IUCN NL, die werkt aan het duurzaam en inclusief beheer van tropische bossen, om ontbossing, mensenrechtenschendingen en klimaatverandering te bestrijden, en om lokale bestaansmiddelen te waarborgen.

Meer weten over Forests for a Just Future?

Maartje Hilterman
Project Leader – Forests for a Just Future