Ontmoet de natuurbeschermer: Maria Fernanda Puerto Carrillo

María Fernanda Puerto Carrillo voelt zich al zo lang als ze zich kan herinneren verbonden met de natuur. Tijdens haar biologiestudie begon ze jaguars te onderzoeken: het begin van levensmissie om deze bedreigde diersoort te beschermen.  María Fernanda leidt Proyecto Sebraba, de Venezolaanse partner van Operation Jaguar.

Toen ze aan haar studie begon, was María Fernanda niet specifiek geïnteresseerd in jaguars: ‘Ik voelde passie voor alle wilde dieren: zeeschildpadden, haaien, vogels… Het maakte niet uit.’ Dit veranderde toen ze het dieet van jaguars het westen van Venezuela begon te bestuderen. ‘We ontdekten dat hun dieet afhankelijk is van endemische soorten, zoals de bedreigde Maracaibo houtschildpad (Rhinoclemmys diademata). Ik besefte daardoor hoe sterk jaguars verbonden zijn met hun omgeving. Vanaf dat moment kon ik dit dier niet meer loslaten.’

Samenwerken met lokale gemeenschappen

Het team van Proyecto Sebraba werkt nauw samen met de lokale gemeenschappen. Een belangrijk onderdeel van hun werk is vertellen over het belang van de bescherming van jaguars. ‘Veel mensen zien het dier als een bedreiging, voor zichzelf en voor hun vee. In Venezuela wordt valse informatie gedeeld over jaguars die mensen aanvallen. We laten ze zien dat dit niet waar is.’

Helaas doden jaguars soms wel vee. ‘Maar’, zegt  María Fernanda, ‘het doodmaken van een jaguar zal op de lange termijn niet helpen om vee te beschermen. Het is een territoriale soort, dus vroeg of laat komt er een ander dier voor in de plaats.’ Proyecto Sebraba informeert boeren over het gedrag van de soort en helpt hen om hun terrein te beschermen tegen jaguars.

Haar jarenlange werk met jaguars en de mensen die met hen samenleven heeft María Fernanda waardevolle inzichten opgeleverd. ‘Hoe meer mensen over een soort weten, hoe groter de kans is dat ze hem beschermen. In één van de dorpen maken mensen zich zorgen over dat ‘hun’ vrouwelijke jaguar nog geen jongen heeft’, legt de bioloog uit. ‘Toen we daar ons werk begonnen, wilden ze haar doden.’

‘Hoe meer mensen over een diersoort weten, hoe groter de kans is dat ze hem beschermen.’

Maria Fernanda Puerto Carrillo, Proyecto Sebraba

Van stroper tot beschermer

Dat geldt ook voor stropers, zegt María Fernanda. ‘We hadden een gids nodig in een gebied. Omdat zij veel kennis hebben over het gedrag van jaguars, ging een stroper uit het dorp met ons mee op veldwerk. Hij wist ontzettend veel en we hebben veel kennis uitgewisseld. Deze man beschermt nu het dier waar hij vroeger op jaagde.’

Natuurbescherming in een complexe realiteit

Het team van Proyecto Sebraba werkt in de complexe en vaak gewelddadige realiteit van Venezuela. De politieke en economische crisis in het land zorgt voor veel extra barrières voor natuurbescherming. Als vrouw moet María Fernanda nog een extra laag uitdagingen overwinnen, maar ze is niet te stoppen.

Wat maakt de jaguar zo bijzonder? ‘Het fascineert me dat het een imposant en tegelijkertijd mysterieus dier is. Op camerabeelden is te zien dat mensen en jaguars uren in één gebied hebben doorgebracht zonder dat de persoon het doorhad. Het zijn bijna mythische wezens.’ Zelfs voor María Fernanda is de jaguar nog steeds een geestverschijning: ze heeft het dier waar ze haar leven aan wijdt slechts een paar keer in zijn natuurlijke habitat gezien.

Operation Jaguar

Jaguar-stroperij neemt toe in Zuid-Amerika. Proyecto Sebraba werkt samen met IUCN NL om jaguarstroperij te bestrijden. Een onderdeel van Operatie Jaguar is het trainen en mobiliseren van lokale mensen om de soort te beschermen.