Ontmoet de natuurbeschermer: Tjalle Boorsma

Tjalle Boorsma is een Nederlands ecoloog en natuurbeschermer die Bos- en Natuurbeheer studeerde in Wageningen. Tijdens zijn masterscriptie in 2011 reisde hij af naar Bolivia waar hij verliefd werd op het land én de blauwkeelara. In 2015 besloot hij in Bolivia te blijven om de meest bedreigde vogel van het land – er leven nog maar 450 blauwkeelara’s in het wild – te beschermen.

Uitgestorven

In de jaren ’80 dachten natuurbeschermers dat de blauwkeelara was uitgestorven in het wild, tot er in de jaren ’90 enkele ara’s werden herontdekt. In het noordelijke deel van de tropische Beni savanne in Bolivia spotten vogelaars een groep van zeventien exemplaren. Vandaag de dag leven er niet meer dan 450 exemplaren verdeeld over drie subpopulaties verspreid over de Boliviaanse Beni-savanne. 

  • Partner NGO: Asociación Armonía
  • Land: Bolivia
  • Kernsoort: Blauwkeelara (Ara glaucogularis)
  • Bedreigingen: Niet-duurzame veeteelt, natuurbranden en het omzetten van natuurlijke savanne voor landbouw

  • Aangekocht land: 11.000 hectare Barba Azul & 681 hectare Laney Rickman
  • Jaar van steun door IUCN NL: 2008 en 2014 Barba Azul, 2018 Laney Rickman.
  • Omvang van steun door IUCN NL: US$ 92,000 (Barba Azul), US$ 49,100 (Laney Rickman)

Beschermde gebieden

In 2014 kocht Tjalle’s organisatie Armonía 1.900 hectare aan in het noordelijke deel van de Beni-savanne, waar palmboomsoorten groeien die de ara’s voorzien van voedsel en nestholtes. Hierdoor werd het door de Boliviaanse vogelbescherming eerder aangekochte Barba Azul Reservaat uitgebreid tot 11,000 hectare. Er ontstond een veilige haven twee keer zo groot als het nationaal park de Hoge Veluwe, precies op de locatie waar de blauwkeelara’s waren herontdekt. De uitbreiding werd mede mogelijk gemaakt door het landaankoopfonds van IUCN NL en de Nationale Postcode Loterij.

In 2017 steunde IUCN NL bovendien de aankoop van een gebied van 681 hectare op een andere locatie, om ook de zuidelijke populatie een veilige broedplaats te bieden. Dit werd het het Laney Rickman Reservaat. Om nog meer nestgelegenheid te creëren installeerde Armonia, met steun van IUCN-lidorganisatie ARTIS, speciaal ontworpen nestkasten in het reservaat.

Expedities

Tjalle nam deel aan de allereerste wereldwijde telling van de blauwkeelara en heeft meerdere expedities geleid om de broedgebieden van de soort te ontdekken. Zo ging hij een maand lang samen met een assistent op pad om uit te zoeken waar de ara’s zijn als de droge tijd over is. Te paard trokken zij over de Beni-savanne, lokaal de Llanos de Moxos genoemd, een gebied drie keer zo groot als Nederland.

Met succes: op vijf verschillende plekken ontdekten ze in dode palmbomen 15 nesten van de blauwkeelara. Hier leerden zij dat de ara graag in een bepaalde soort palmen broedt, die niet vaak meer voorkwamen door de veehouderij. Om het land vruchtbaarder te maken, branden boeren namelijk jaarlijks hun grasland af. De jonge palmpjes verschroeien in het vuur. Ook hebben jonge palmbomen weinig kans op overleven als er teveel vee graast.

Nestkasten

Dankzij het gebruik van drones konden Tjalle en zijn assistent de nesten goed bestuderen en hun bevindingen delen. Deze ontdekkingen vormden de basis voor een succesvol beschermings- en nestkastprogramma. 

Een belangrijke aanpassing was een verkleining van de opening in de nestkast, zodat de nestkasten niet in gebruik worden genomen door andere, minder kwetsbare vogelsoorten. Daarnaast heeft Armonía ‘vuurbarrières’ aangelegd, om te voorkomen dat branden het leefgebied van de blauwkeelara aantasten.

Zijn inspanningen voor het behoud van de soort leverden Tjalle in 2020 de prestigieuze Future For Nature Award op. Nu maakt hij zich als Conservation Program Director bij Asociación Armonía iedere dag sterk om het uitsterven van soorten in heel Bolivia te voorkomen.

Meer lezen over de blauwkeelara?