Theater stimuleert verandering voor mens en natuur in Virunga

Virunga National Park in de Democratische Republiek Congo herbergt vele (bedreigde) diersoorten, zoals berggorilla’s, olifanten en nijlpaarden. De bewoners van gebied zijn voor hun levensonderhoud vaak afhankelijk van deze biodiversiteit, maar mensen en dieren in het wild komen ook af en toe met elkaar in conflict. Gewapende groepen, illegale activiteiten en bevolkingsgroei zorgen voor nog meer druk op het nationale park. IUCN NL wil jongeren weer in contact brengen met de natuur. Maar hoe stimuleren culturele activiteiten ‘Actors of Hope’?

Headerfoto: een theatervoorstelling door mensen uit de regio van Virunga National Park. © Patrick Melaine Danis

Onze partnerorganisaties in the DRC werken met met Congolese jongeren zodat zij verandering kunnen stimuleren. Chalondawa Mushiwa Jonathan, bekend als Mzee Mbukuli, een artiest uit Goma en onderdeel van Foundation Mzee Mbukuli Comedy (FMMC), speelt een belangrijke rol in dit project door culturele activiteiten te organiseren. Hij legt uit hoe deze activiteiten bijdragen aan het verbeteren van de relatie tussen mens en natuur.

Wat zijn de uitdagingen voor natuurbehoud in Virunga?

‘Stroperij en ontbossing vormen een bedreiging voor het behoud van Virunga. Daarnaast zijn er problemen tussen de dorpsbewoners en de parkautoriteiten door landconflicten; oplichters verkopen grond die eigenlijk bij het park hoort, waarna de woningen gesloopt moeten worden. Dat zorgt voor spanningen die soms uitmonden in rechtszaken.’

Hoe stimuleert theater positieve verandering?

‘We organiseren theaterproducties met de mensen uit de dorpen. De nauwe samenwerking helpt om het bewustzijn over het belang van natuurbehoud te vergroten, vooral omdat we levensechte situaties naspelen. Dit draagt op een ander niveau bij aan verandering. Deze theatervoorstellingen worden met liefde en plezier gemaakt.

Daarnaast maken we korte films met jongeren om hen en anderen te inspireren om het nationale park te behouden. In deze videoproducties spelen we landconflicten en andere situaties die ze in hun leven kunnen meemaken. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, praten de acteurs, die uit de dorpen komen, Swahili. We delen de films via sociale media en ze worden uitgezonden op de lokale televisie, daarnaast organiseren we openbare vertoningen gericht op jongeren.

‘Door op een creatieve manier aan deze onderwerpen te werken, krijgen deze jonge mensen meer inzicht in de levenskeuzes die voor hen liggen. De meesten van hen weten nu dat parkwachters geen vijanden zijn, maar jonge mensen zoals zij die iets belangrijks proberen te beschermen: Virunga National Park.’

Chalondawa Mushiwa Jonathan, artiest en acteur uit Goma

Welke veranderingen zie je?

‘Door realistische situaties na te spelen, delen we alternatieve oplossingen voor landconflicten en andere problemen. We laten zien waarom ontbossing en andere vormen van milieudegradatie op de lange termijn geen oplossing is. Sommige video’s informeren het publiek over mogelijke bedriegers en delen de juridische context van het park. Bovenal stimuleren de producties mensen om op een positieve manier bij te dragen aan de natuur, ook al maakt hun persoonlijke, culturele en maatschappelijke context dat soms tot een uitdaging.

Naast het stimuleren van verandering voor natuurbehoud, zijn de videoproducties en theatershows vaak een vorm van sociale therapie: het is een positief alternatief om samen, als gemeenschap, problemen aan te pakken. Soms helpen ze de dorpsbewoners om problematische situaties te herkennen, bijvoorbeeld door het identificeren van bedriegers.

Het is me opgevallen dat jongeren, geïnspireerd door ons werk, hun eigen theatergroepen creëren. Door op een creatieve manier aan deze onderwerpen te werken, krijgen deze jonge mensen meer inzicht in de levenskeuzes die voor hen liggen. De meesten van hen weten nu dat park rangers geen vijanden zijn, maar jonge mensen zoals zij die iets belangrijks proberen te beschermen: Virunga National Park.’

Jongeren als ‘actors of hope’ in Virunga National Park

Het project Virunga Youth: Actors of Hope stimuleert Congolese jongeren om positieve verandering te creëren. Samen met de projectpartners ter plaatse, FESCO, FECOPEILE, IDPE en FMMC, heeft IUCN NL als doel om jongeren bekend maken met het belang van het Virunga National Park en hun steun te krijgen in de bescherming van het natuurgebied.